+0 BƏYƏN
تولکو حجّه گئدیر
عبداله شایق
1
تولکو
قوجالمیش ایدی،
شیکاردان قالمیش ایدی.
اوو کئچمیردی الینه،
ات دَیمیردی دیلینه.
هفته‌لرله قالیب آج،
دولانیردی یالاواج.
اووا باتمیردی دیشینه،
یامان کئچیردی ایشی
گونو اولموشدو قارا،
دوشوندو، تاپدی چارا:
تسبئح آلدی الینه،
شال باغلادی بئلینه،
آیاقلاریندا چاریق،
باشیندا تیرمه ساریق،
چیینینده آتلاز عبا،
الینده زوربا عصا.
آغلاییردی، گئدیردی،
چؤللری سئیر ائدیردی؛
اولموشدو مؤمین بنده
چاتدی بؤیوک بیر کنده.
کند آغزیندا بیر خوروز
ائشله‌نیردی یالقیز
گؤردو کی، تولکو له‌له،
گیرمیش باشقا بیر شکله.
گلیر تسبئح الینده،
بیر شال قورشاق بئلینده،
آیاقلاریندا چاریق،
باشیندا تیرمه ساریق،
چیینینده آتلاز عبا،
الینده زوربا عصا.
آغلاییر، تسبئح چکیر،
گؤزوندن قان-یاش تؤکور...
خوروز دوروب اوزاقدان
باخدی اونا بیر زامان
دئدی: - آ تولکو له‌له،
نئچین گیردین بو شکله؟
یوخسا سن، ائی بابا،
اوز وئریبدیر بیر بلا؟
تولکو باشین ساللادی،
هؤنکور-هؤنکور آغلادی.
دئدی: - آ مستان خوروز،
گؤزلری مرجان خوروز!
قوجالمیشام، دوشموشم،
سیزی چوخ اینجیتمیشم.
مندن داها قاچمایین.
دردلریمی آچمایین.
داها اوزوم قارادیر.
قلبیم دولو یارادیر.
حالال-حارام قانمادیم.
قوجالیغی آنمادیم.
سیزی توتدوم هئی دئدیم،
آللاه کریمدیر! – دئدیم.
یامانلیق اولموش ایشیم،
قانلار تؤکموش بو دیشیم.
منیم گوناهیم چوخدور،
حالیما یانان یوخدور.
ایندی حجّه گئدیرم،
داها تؤوبه ائدیرم.
خوروز دئدی: - بابا جان،
سنه بو جانیم قوربان!
داها بسدیر، آغلاما،
اورگیمی داغلاما!
حاق یولونو بولموسان،
ایندی مؤمین اولموسان،
قوجالمیسان، آی له‌له،
قویروغون وار بیر شله.
سنی اوزون یول یورار،
منی اؤزونله آپار.
یولدا قوللوق ائدرم،
هر ایشینه گئدرم.
تولکو باخدی حسرتله،
جاواب وئردی حؤرمتله:
-ساغ اول،
مستان خوروزوم،
سئویملی، املیک قوزوم،
یوللار اوزون، بوراما.
تئز اول، گل دوش آرخاما
هر گون ناماز زامانی
سن وئررسن آذانی.
خوروز اولدو سئوینجک،
قاناد گردی یئلکن تک.
قانادینی چیرپاراق،
اوچوب گلدی قاچاراق،
اؤپدو ال-آیاغینی،
اوزونو، قولاغینی.
بوینونو دیمدیکله‌دی،
اونا مین دیل سؤیله‌دی
تولکو، آغزیندا ویردی،
تسبئحینی چئویردی.
اونا حسرتله باخدی؛
گؤزلری شیمشک چاخدی.
بیر آز صؤحبت ائتدیلر،
یولا دوشوب گئتدیلر.
2
گلدیلر کنده یاخین.
تویوقلار آخین-آخین
کوچه‌ده دنلنیردی،
یئم تاپیب شنله‌نیردی.
گؤردولر تولکو له‌له
گیریبدیر باشقا شکله:
ایری تسبئح الینده،
بیر شال قورشاق بئلینده،
آیاقلاریندا چاریق،
باشیندا تیرمه ساریق،
چیینینده آتلاز عبا،
الینده زوربا عصا،
گئدیر یول ایله بیرباش،
خوروزا اولموش یولداش.
بیردن قاققیلداشدیلار.
بو حیله‌یه چاشدیلار.
تویوق-خوروزدان بیری،
گلدی بیر آز ایره‌لی،
دئدی: - آ لووغا تولکو،
قویروغو دارغا تولکو!
یوخدور سنده مرحمت،
بیزه وئریرسن ذیلّت.
گیزلی-گیزلی گئجه‌لر،
کنده گیریب بیخبر
بیزی چاپیر، چالیرسان،
هینه شیون سالیرسان.
یوخمو بیزیم جانیمیز؟
حالالمیدیر قانیمیز؟
ائتدیک بیز ده بیر تدبیر،
واردیر یاخیندا چوخ "پیر" ؛
اونلارا ایپ باغلادیق،
نذیر وئردیک، آغلادیق؛
کسدیک مینلرجه قوربان،
وئردیک فقیره احسان؛
قبول اولموش دوعامیز،
سنی توتموش آهیمیز.
تولکو آلیشدی-یاندی،
عصاسینا دایاندی؛
سونرا باشین ساللادی،
هؤنکور-هؤنکور آغلادی،
دئدی: - دوزدور، جان خوروز،
گؤزلری مرجان خوروز!
ایندی اوزوم قارادیر،
قلبیم دولو یارادیر...
یامانلیق اولموش ایشیم،
داشا دَیسین بو دیشیم.
قوجالمیشام، دوشموشم،
سیزی چوخ اینجیتمیشم.
داها تؤوبه ائدیرم،
ایندی حجّه گئدیرم...
بو ایشه مات قالدیلار،
تولکویه یان آلدیلار،
چاشدیلار بو سؤزلره،
قان-یاش دولدو گؤزلره،
سؤیله‌دیلر: - آی له‌له!
قوربان بو شیرین دیله!
خاصیتین دَییشمیش.
نه گؤزل ایشدیر بو ایش!
آماندیر، تولکو له‌له،
بیزی آپار اؤزونله
تولکو دئدی: - نه اولار،
گلین، گلین، بالالار!
اوچوب گلدی جومله‌سی؛
تویوق-خوروزون سسی
چولغالادی هر یانی،
کندی، چؤلو، اورمانی.
بیر خوروز اولدو زیرک
اوچدو داما سئوینجک:
- قوققولوقو! – چکدی جار، -
اولدوق بیزلر بختیار:
آیدین اولسون گؤزونوز،
گلین، گؤرون اؤزونوز
تولکو اولوب پئشیمان،
تؤکمه‌یه‌جک بیر ده قان.
مؤمین اولموش بو کیشی،
بیزیمله یوخدور ایشی؛
آغلاییر، تؤوبه ائدیر،
بیرباشا حجّه گئدیر،
کندده تویوق-جوجه‌لر،
بوندان توتونجا خبر،
بیر-بیرینه باخیشدی،
گویه دوشدو، آخیشدی:
ایشی دوغرو بیلدیلر،
اوچوب قاچیب گلدیلر.
ایناندیلار تولکویه،
پئشیمان اولموش، - دئیه،
بیری اؤپور عباسین،
بیری دمیر عصاسین،
بیری تسبئح، ساریغی
بیری کیرلی چاریغی
باتمیش هامی سئوینجه،
گولورلر اینجه-اینجه
گتیردیلر دوز-چؤرک
"دره
خلوت، تولکو بیگ".
دوروردو کئفی چوخ ساز،
باخیردی سایماز-سایماز
بیر آز صؤحبت ائتدیلر،
یولا دوشوب گئتدیلر،
چوووش اولدو بیریسی،
باسدی کندی جیر سسی،
کئچدی دسته باشینا.
پاپاق ائندی قاشینا،
الینده اوجا بایراق،
اوخویوردو، او شادراق
دسته شن، طمطراقلا،
گئدیر چوووش بایراقلا
تولکو دوشموش ایره‌لی،
آرابیر دؤنوب گئری
گیزلی-گیزلی باخیردی.
آغزیندان سو آخیردی.
سانکی اؤلچوب-بیچیردی،
کؤکلرینی سئچیردی.
کسیلمیشدی طاقتی،
گؤزله‌ییردی فورصتی.
گئتدیلر بیر آز داها،
چاتدیلار بیر صحرایا
تولکو دیاندی، دوردو،
باشلادی حیله قوردو،
دئدی: - آی جانیم خوروز،
گؤزل مستانیم خوروز!
ناماز واختیدیر، دایان!
چیخ آغاجا وئر آذان.
آلیب تئز دستَمازی،
قیلاق بوردا نامازی.
خوروز چیخدی، اوجادان
وئردی گؤزل بیر آذان.
تولکو دئدی: - تئز دورون،
ناماز اوچون صف قورون!
اولسون خوروز پیشناماز،
داها باشلانسین ناماز!
باغیردیلار: - یوخ، اولماز،
بیزیم جینسه یاراشماز.
اصلیندن پیشنامازلیق
سنین شنینه لاییق.
تولکو دارتدی اؤزونو،
تورشوتدو اوز-گؤزونو،
دئدی: - مندن چکین ال!
اولموشام چوخ بدعمل
اؤلدورمک اولموش ایشیم،
قانلار تؤکموش بو دیشیم
منیم کیمی یاراماز
اولارمی هئچ پیشناماز؟
آریق خوروزون بیری
گلیب کئچدی ایره‌لی
تولکو بالا یانلادی،
صفلری ساهمانلادی.
کؤکلری دوزدو سونا،
اورگی یانا-یانا
حیله‌نی ساز ائیله‌دی.
دوردو بئله سؤیله‌دی:
- من کئچمیشم ان سونا.
اورگیم دؤنموش قانا،
یالواریرام یارادان
کئچسین گوناهلاریمدان
پئشیمانام ایشیمدن،
بئزارام کئچمیشیمدن.
آرتیق تؤوبه ائتمیشم،
آغلاماق اولموش پئشه‌م.
سیز نامازی باشلایین،
منی بیر اؤلو سایین.
دئییب اوتوردو یئره،
آغلادی بیردن-بیره
صفلر جوشوب-داشدیلار،
نامازا قالخیشدیلار.
دؤرد صف دوزولموش ایدی،
گؤزلر سوزولموش ایدی.
پیشناماز دئدی: - قوققو!
آذانچی: - قوققوری قو!
اوخوندو قیسا دوعا،
اَییلدیلر تورپاغا،
تولکو قالدیردی باشین،
آتدی مؤمینلیک داشین
باخدی اورا-بورایا،
گؤز گزدیردی سیرایا
اود پارلادی گؤزوندن،
آرتیق چیخدی اؤزوندن،
ساهمانلادی ایشینی،
ایتیلتدی دیشینی.
آتدی تسبئح، عبانی،
ساریغی، هم عصانی.
باخدی او یان-بو یانا،
دیک آتیلدی مئیدانا.
ییرغالاندی قویروغو،
بوغدو اون بئش تویوغو...
دویوب او یئرده قالان،
قورتاردی تولکودن جان.
اوچدو هره بیر یانا،
دوزه، چؤله، اورمانا
چؤلو باسدی قیشقیریق،
قوپدو بؤیوک فیسقیریق.
تولکو ایشین بیتیردی،
اوولارینی گتیردی،
چیخدی بیر گؤی یاماجا،
اون گون یئدی دویونجا.
کؤچورن:
عباس ائلچین