KIRIM TATAR ÇOCUK EDEBİYATI

KIRIM MÜHENDİSLİK VE PEDAGOJİ 
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ
KIRIM TATAR BÖLÜM ÖĞRETMENİ
SABİNA HALİLOVA

Kırımtatar, çocuk edebiyatının çok önemli unsurlarından biri, çocuklarımızın dillerini öğrenmeleri ve sahip çıkmaları . Bunu yetişkinler devamlı evlerde ana dillerini konuşarak sağlamaları çok önemlidir.

Dil, bir toplumun düşünce yapısının, kültürünün, tarihinin, eğilimlerinin ,zevk ve ıstırap ve hüzünlerinin aynısıdır. Kültür ise hayatın kalıbıdır. .Dil sosyal mirastır. Nesilden nesile aktarılır. Sosyal guruplar ilişkilerini dil ile kurarlar. Tüm toplumlar “Biz” veya kendilerine güven şuuruna kendi anadilleri ile ulaşırlar. Bu yüzden ana dilin devam etmesi için eğitim esastır. Kırımtatar edebiyatını incelerken, öğretirken çocuklarımıza çok iyi öğretmemiz gerekmektedir.

Dil, Bir milletin varlığı, şuuru demektir. Dil kültür, inanç , tarih,anlayış, kavrayış ,oluş demektir. Dilcan demektir. .Devletin varlığı demektir. Kırgız yazar “ Cengiz Aytmatov” un mankurtlaşma hikayesini hatırlamakta fayda vardır: “ Cengiz Aytmatov” ( Gün olur, asra bedel ) romanında tam da bizim konumuzu anlatmaktadır. Hikayenin kahramanı kolaman ( Colaman ) ,beynindeki dil alanının boşalmasıyla, hafızası yok edilen biridir. Hafızası yok edilen adam, efendisine tam bir itaat eden köle ( Mankurt ) olur. Kendisini merak ederek,arayan öz annesini öldürür. Bu hikaye dil’in çok önemli olduğunun açıklamasıdır . İnsanlarımızı yabancı dil kullanma ihtirası ve cazibesi sarmıştır.

Kırgız Çocuk Edebiyatı

M. Tulegabılov

Kırgız çocuk edebiyatı Sovyet iktidarı dönemi yıllarında doğmuştur. Ana kaynağı folklordur. Büyük ozan Togolok Moldo sözlü halk nazmının en iyilerini çocuklar için seçerek çocuk edebiyatına yeni bir sosyal içerik vermiştir. “Turna ve Tilki”, “Kurt ve Tilki”, “Bıldırcının Tilkiyi Aldatması” vd. masalların süjeleri üzerinde gerçekçi yapıda eserler yaratmıştır. T. Moldo’nun masalları, Kırgızistan çocuk edebiyatı janrının temelini oluşturur. T. Moldo çocuk edebiyatındaki mizah janrının hamisidir (“Telibay”, “Kemçontoy”, “Hayaller”, “Yer ve Onun Çocukları”). “Büyük Ayı”, “Bozdoğan, “Buzağım” vd. şiirleri, 3-5 yaş çocuklarına hitap etmektedir. Yirmili yıllarda folklorik konuları hikâye eden A. Tokombayev’in “Kurmanbek”, “Yetim” adlı poemleri, K. Bayalinov’un “Tilki ve Köstebek”, “Kırlangıç ve Yılan” adlı hikâyeleridir. Bu hikâyelerde kompozisyonun orijinal kuruluşu, kendine has peyzaj taslaklarıyla belirginlik kazanır.