تورک بالاسی TÜRK BALASI

TÜRK DÜNYASI UŞAQ ƏDƏBİYYATI

Qazaqtıñ ulttıq oýındarı قازاق خالق اویونلاری

+0 BƏYƏN



قازاق خالق اویونلاری

Qazaqtıñ ulttıq oýındarı

Qaltırawıq qamır kempir jäne Aq boran •Küzem alw • Toğız ayaq, toğız tabaq •Toqım qağar • Jar-Jar • Qız käde • Betaşar• Bastañğı • Şalma • Tüýilgen şıt •Dawısta, atıñdı aýtam • Sïqırlı tayaq •Şertpek • Ïnemdi tap • Aýdap sal •Qaramırza • Belbew tastaw • Mondanaq •Qaharlı-Banw • Körşi oýını • Kim şertti? •Esimde • Saqïna tastaw • Jıldırt-jıldırt •Üýimniñ üstindegi kim? • Altıbaqan
Oýın-sawıq, turmıs-salt oýındarı
Añşılar • Tuzaq qurw • Aq baýpaq • Kök sïır• Tüýe-tüýe • Janwarlar qalaý ündeýdi •Qoý bağw
Janwarlar dünïyesine, añşılıqqa baýlanıstı oýındar
Atqawma • Aýgölek • Mälki totaý • Soqırteke• Oramal tastaw • Jayaw jarıs • Äwe tayaq •Jandı döñgelek • Qap kïip jarısw •Tospa dop • Qarğımaq • Qaraqulaq •Alaküşik • Dop tebw • Qasqırqaqpan •Qırıqayaq • Boýğa dop darıtpa •Aq sandıq, kök sandıq • Kögen tartıs •Teñ köterw • Kim türtti? • Bürkit • Uştı-uştı •Saq qulaq • Qwalap soq • Sen tur, sen şıq!• Şımbïke • Tawqıraýdan • Asaw mästek •Kögï gök • Üý artında qol ağaş •Marlamqaş • Aýqulaq • Biz de • Arqan tartw• Eptilik • Bälläý • Teñge ilw • Ortağa tüspek• Däl basw • Etek-etek • Dawsınan bil •Küşiñ jetse — üzip ket • Jañılma •Baýqap qal! • Qazan dop • Külliý • Aq süýek• Orda • Jayaw kökpar • Tayaq oýnaw •Tayaq jügirtw • Atşılar jarısı •Qardan jasalğan tïr • Tepe-teñdik •Jüýrikter jeñedi • Qarmaq •Swdağı jasırınbaq • Börik teppek •Jigit qwalaw • Tımaq urw • Buğınaý •Qosqulaq • Tartıs • Qındıq-sandıq •Qara sïır • Sïqırlı tayaq • Qaragïye •Tüýilgen oramal • Jüreleý sekirw •Qazaq küresi • Jatıp küresw • Tawıq küres• Bilektesw • Sires • Arqan tartıs •Bäýge men alaman bäýge • Taý jarıs •Qunan jarıs • Dönen jarıs • Jorğa jarıs •Awdarıspaq • Tüýe jarıs •Tabaq alıp qaşw nemese müşe alıp qaşw• Qız qww • Teñge alw • At omırawlatw •Jigit qww • At üstindegi tartıs • Jayaw tartıs• Saýıskerler • Aş qasqır • Dümpildek •Kim jıldam? • Üş orındıq • Şüldik •Domalaq ağaş • Arındı arqan • Qart-qurt •Tutqın alw • Börik jasırmaq •Qamaldı qorğaw • Jasırınbaq • Oşaq •Şalma tastaw • Japalaqtar men qarlığaştar• Asıq oýındarı • Bes tas • Atbaqıl
Dene şınıqtarw sport oýındarı




BÖLÜM: Xalq oyunları,

آذربایجان خالق اویونلاری

+0 BƏYƏN





BÖLÜM: Xalq oyunları,

کؤشکی بالابان

+0 BƏYƏN
کؤشکی بالابان 

کؤشکی بالابان - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی (بایرام‌قاباغی) گونلرده اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیریدیر. 

عومومی معلومات
بیر مودّت بوندان اوّل بایرام‌قاباغی گونلرده، شنلیکلرده، ییغینجاقلاردا آذربایجا‌نین چوخ یئرلرینده، خوصوصاً آراز چایی قیراقلاریندا بؤیوک یاشلی اوشاقلار و جاوانلار دسته-دسته توپلانیب کؤشکی بالابان اویونونو اوینایاردیلار. 


آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Xalq oyunları,

بارماق اویونو

+0 BƏYƏN

 

بارماق اویونو

بارماق اویونو - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی (بایرام قاباغی) گونلرده اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیریدیر.

عومومی معلومات

بو اویون بعضی بؤلگه‌لرده "ساناما" ،"بارماق سانادی"، بعضی بؤلگه‌لرده ایسه "ایینه-ایینه" آدلاندیریلسادا اساساً "بارماق اویونو" آدلاندیریلیر.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Xalq oyunları,

بنؤوشه اویونو

+0 BƏYƏN
بنؤوشه اویونو
بنؤوشه —آذربایجاندا اساساً بایراملاردا و دیگر ائل شنلیکلرینده گنجلر و اوشاقلار آراسیندا گئنیش یاییلمیش قدیم اوشاق اویونو نؤوعودور.

عومومی معلومات

بنؤوشه اویونو

یاز فصلی‌نین گلیشی ایله علاقه‌دار اوشاقلارین، جاوانلارین حیاتیندا یئنی بیر گون باشلاییر – "بنؤوشه گونو". اوز توتورلار بنؤوشه عطیرلی داغ اتکلرینه، دره‌لره، گونئی یاماجلارینا، بولاقلارین یان-یؤره‌سینه، مین بیر هوسله گول-چیچک توپلاییرلار. قیز-گلینلر تئللری‌نین اوجلارینا بنؤوشه دوزر، یاخالارینا بنؤوشه تاخار، ساچلارینا مین بیر رنگلی، مین بیر عطیرلی چیچکلردن چلنگ هؤرورلر. بنؤوشه‌دن دسته توتوب "یاز نوباری"دیر، – دئیه آنا و باجیلارینا، قوهوم-قونشویا پایلایار، نیشانلی قیزلاری سئویندیرر، شنلیک ائدر، ماهنی اوخویارلار:

بوینو بوکوک بنؤوشه‌م،

کؤنلو سؤکوک بنؤوشه‌م.

قار اوستوندن بویلانان،

آ دردلره هایلانان،

یاز عطیرلی بنؤوشه‌م!

یاز عطیرلی بنؤوشه‌م!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Xalq oyunları,

بئش داش (اویون)

+0 BƏYƏN
بئش‌داش (قرجیم‌داش) - آذربایجاندا ان چوخ یاز قاباغی (بایرام قاباغی) گونلرده، ائلجه ده دیگر مؤوسوملرده اوشاق وگنجلر آراسیندا گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویون.


آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Xalq oyunları,

باجا-باجا(اویون)

+0 BƏYƏN

باجا-باجا
باجا-باجا - آذربایجاندا نوروز بایرامی گونلرینده اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیریدیر. 

عومومی معلومات
باجا-باجا اویونو ایل‌آخیر چرشنبه‌ده و نوروز بایرامی آخشاملاریندا ایجرا اولونان اویونلاردان بیریدیر. خوصوصیله سوبای گنجلر طرفیندن ایجرا اولونان "قورشاق ‌آتدی" ،"پاپاق‌ آتدی" ،"قورشاق ساللادی" ،"توربا آتدی" مراسیم اویونلاری ایله مضمونجا عئینیدیر. قدیم واختلاردا ائولر ایندیکی کیمی، شیفئرلی، کیرمیتلی اولمامیشدیر. ائولرین اوستو هامار و دامین اورتاسیندان باجا اولموشدور. گنجلر شال، یایلیق، تنظیفدن حاضیرلانمیش اؤرپک ساللاییب نوروز پایی آلاردیلار. اویون اوستاد شاعیر محمد حسین شهریارین (1905-1988) سؤزلرینده دقیق عکس ائتدیریلمیشدیر.

بایرام ایدی، گئجه قوشو اوخوردو،
آداخلی قیز، بیگ جورابین توخوردو، 
هرکس شالین بیر باجادان سوخوردو  
آی نه گؤزل قایدایدی شال ساللاماق.  
بیگ شالینا بایراملیغین باغلاماق. 


آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Xalq oyunları,

آرتیرما (اویون)

+0 BƏYƏN

آرتیرما

 آرتیرما - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی، نوروز بایرامی گونلرینده، ائلجه ده دیگر واختلاردا، اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیری.


اویونون قایدالاری

اوشاقلار ایکی دسته‌یه آیریلیرلار. پوشک آتیرلار. پوشک هانسی دسته‌یه دوشرسه، او دسته آشاغی اَییلیر. او بیری اوشاقلار بیر-بیر اونلارین اوستوندن آتیلیر، آخیرا چاتان اوشاق یئره اَییلیر. بو مینواللا سیرا اوّلدن آرتیر، آخیردان آزالیر. اوشاقلارین هر دسته‌سینده اون اوشاق اولارسا، اونو دا آشاغی اَییلیر. ایکینجی دسته‌نین عوضولری بیر-بیر اونلارین اوستوندن هوپپانیب بیرینجی دسته‌نین سیراسیندا آشاغی اَییلیرلر. هامی آتیلیب قورتاراندان سونرا آشاغی‌یا اَییلمیش یئنی بیر دسته یارانیر. بیرینجی دسته‌نین اوشاقلاری بیر-بیر آیاغا قالخیب آشاغی اَییلن اوشاقلارین اوستوندن هوپپانیرلار. بو مینواللا اویون اوشاقلار یورولاناجان داوام ائدیر.

قایناق

  • شیفاهی خالق ادبیاتی، اوشاق فولکلورو. "آلتون کیتاب" نشریاتی، باکی-2007. ص. 65.
  • نووروز بایرامی ائنسکلوپئدییاسی. باکی-2008 (شرق-غرب). ص.31.

 کؤچورن: عباس ائلچین




BÖLÜM: Xalq oyunları,