+0 BƏYƏN
دنیز بالاسی توفان
مؤلیف: گولزار ایبراهیمووا
بیر قوجا بالیقچی واردی. اونون کوماسی دنیزه ائله یاخین ایدی کی، دنیزده فیرتینا اولاندا کومایا دا سو گلیب چاتیردی. بونا گؤره ده بالیقچی اؤزونه هوندور چارپایی دوزلتمیشدی کی، دنیز سمتدن سو گلنده یاتمیش یئرده ایسلانماسین.
بالیقچی هر سحر بالیق اوولایار، اووو بازاردا ساتار، بئله‌لیکله آج قالمازدی.
بیر سحر بالیقچی گؤردو بوتون داخما سو ایچریسینده‌دیر. بیلدی کی، گئجه یئنه توفان اولوب. داخمادان چیخاندا گؤردو یئرده یاش، بوکولو بیر شئی وار. ائله بیلدی زیبیلدی، دالغا گتیریب. ایسته‌دی کنارا آتسین، فیکیر وئردی کی، ندیرسه، ترپه‌نیر. الینه گؤتورنده گؤردو کؤرپه اوشاقدیر. اوزونو گؤیه توتوب قیشقیردی:
- آمان آللاه، بو کؤرپه‌نین تقصیری ندیر کی، آتیلیب سویون ایچریسینه؟
قوجانین هئچ عاغلینا دا گلمه‌دی کی، کؤرپه‌نی آتیبلار دنیزه، توفان اونو بؤیوک دالغالاریندا یئلله‌ییب، یئلله‌ییب، سونرا ساحیله گتیریب. 
کؤرپه سویوقدان اوشویوب آغلاماق عوضینه گولوردو. بابا بونا معطل قالدی. تئز کؤرپه‌نین یاش بلَگینی دَییشدی. کؤرپه‌نین جانی ایسینن کیمی بالیقچییا باخیب قیغیلداندی. کؤرپه توفاندان سونرا تاپیلمیشدی دئیه، بابا آدینی توفان قویدو. بالیقچی کؤرپه‌یه چای وئردی، اونو عزیزله‌دی:
- جان، زاواللی کؤرپه! هانسی اینصافسیز سنی دنیزه آتیب؟ کیمه پیسلیک ائله‌میسن؟ یاددا ساخلایارسان همین پیس آدامی، بؤیویوب اوندان قیصاص آلارسان.
بالیقچی نه دانیشیردی، کؤرپه گولور، قیغیلدانیردی.
- ایچ چایینی، آپاریم سنی وئریم کندده بیرینه، ساخلاسین، من قوجالمیشام! ‒ بئله دئین کیمی کؤرپه آغلاماغا باشلادی. بالیقچی ظارافاتلا:
- یاخشی، سنی هئچ کیمه وئرمرم، چایینی ایچ!
کؤرپه گولوب سسینی کسدی. بالیقچی یئنه اونو دانیشدیردی:
- قوجالمیشام، بیر ده گؤردون، سنی قوجاغیما آلیب، دوم-دوم ائله‌دیم دَیدیم یئره.
بئله دئینده کؤرپه ائله گولدو، ائله گولدو، قوجا دا اونا قوشولدو. بالیقچی، ایسته‌دی چایینی ایچیب کؤرپه‌نی آپارسین کنده، گؤردو کؤرپه یوخویا گئدیب. گئتدی اونا کنددن سود گتیرسین. بابا قاییدانا قدر کؤرپه یاتدی. سونرا ایسه سودونو ایچیب بابا ایله گولوب قیغیلداندی. بابا ائله سئوینیردی کی...
سحر قوجا کؤرپه‌نین گولوش سسینه آییلدی. قوش کیمی یئریندن سیچراییب کؤرپه‌یه سود ایسیتدی. سودو کؤرپه‌یه ایچیرده-ایچیرده دئدی:
- خبرین وار، سن سِحرلیسن؟ هر سحر گوجله آیاغا قالخیردیم، سنین سسینی ائشیدن کیمی یئریمدن دیک قالخدیم.
کؤرپه ائله گولدو، ائله گولدو، ائله بیل کیمسه اونو قیدیقلاییردی. قوجا کؤنولسوز-کؤنولسوز کؤرپه‌نی قوجاغینا آلیب کنده آپاردی.
احوالاتی اولدوغو کیمی موللایا دانیشیب دئدی:
- موللا، ائله نورلو اوشاقدیر، اونو ائله آداما وئر، یاخشی باخسین.
- آرخایین گئت، احوالاتی کند جاماعاتینا دانیشارام، کیم ایسته‌سه اوشاغا صاحیب چیخار.
قوجا توفانی قویوب گئدنده کؤرپه ائله آغلادی، بالیقچی‌نین اورگی پارچا-پارچا اولدو. تئز اوزاقلاشدی کی، اونون سسینی ائشیتمه‌سین.
آرادان ایکی گون کئچمیشدی، قوجا بیر ده باخدی، موللا، قوجاغیندا دا کؤرپه گلیر. موللا دئدی:
- سن گئدندن سسینی کسه بیلمیریک. بلکه بیر چاره بیله‌سن؟
- یازیق اوشاق، بیلسه ایدیم گتیرمزدیم! ‒ دئییب، قوجا توفانی موللادان آلان کیمی اوشاق سسینی کسدی. قوجایا باخیب قیغیلداندی. معطل قالدیلار.
توفان گلَندن بابانین سئوینجی یئره-گؤیه سیغمیردی. او داها اوّلکی کیمی بئلی بوکولموش، گوجله یئرییَن قوجا دئییلدی، ائله بیل جاوانلاشمیشدی. برکتی ده آرتمیشدی. توفان قاییقدا اولاندا او، قییمتلی بالیقلار توتوردو.
گونلر کئچیر، توفان بؤیویوردو. بیر گون او ایمکله‌دی-ایمکله‌دی، دوز گئتدی گیردی دنیزه. بابا کومادان چیخدی، گؤردو کؤرپه بئلینه قدر سویون ایچریسینه گیریب، های-کوی سالدی.
توفان گولوب بیر آز دا سویون درینینه گئتدی. او ائله بیلیردی بابا اونونلا اویناییر. بابا ایسه دهشت ایچریسینده اؤزونو چاتدیریب کؤرپه‌نی سودان چیخارتدی. دیزی اوسته قومون اوستونه چؤکوب اوتوردو. توفانی یئره قویوب اونا قیشقیردی:
- هارا گئدیرسن، آز قالا بوغولموشدون!
بابا یامان قورخدو. ساکیتلَشندن سونرا آیاغا قالخیب دنیزه یاخینلاشدی، ال-اوزونو یودو، قاییتماق ایسته‌ینده باخدی کی، توفان یئنه سودادیر.
- آمان، سن نئجه دجَلسن، نه واخت گلدین بورا؟!
بابا دئیینه-دئیینه یئنه توفانی دنیزدن چیخاردی. آما بو سیرره معطل قالدی. بئش آیلیق کؤرپه عمللی اوزوردو.
ایللر کئچدی، بابا گؤردو توفان یاخشی اوزه بیلیر، اونا همیشه دنیزه گیرمگه ایجازه وئردی. هر سحر بابا اویانیب توفانی دنیزدن چاغیریردی:
- چیخ سودان، چاییمیزی ایچک!
- بیر آز دا اوزوم، گلیم!
گونلر کئچدی، توفان بؤیویوب اون ایکی یاشیندا یاراشیقلی اوغلان اولدو. توفان اؤزو بالیق توتور، بازاردا ساتیر، اؤزلرینه نه لازیمدیسا، آلیردی. قالان واختلار ایسه اوزوردو. اونون ان چوخ خوشلادیغی بیر اَیلنجه وار ایدی. شاه گمیسی دنیزه چیخاندا، اونون هندورینده اوزور، موسیقییه قولاق آسیر، گمیده رقص ائدنلره باخیردی.
بئله گونلرین بیرینده یئنه ده شاه گمیسینده شادیانالیق ایدی. گمیدن اؤزو یاشدا بیر قیز بویلانیب اونا باخیردی. اوغلان اؤزونو قیزا گؤسترمک اوچون سویون آلتینا باش ووردو. آرادان بیر خئیلی واخت کئچدی. توفان باشینی سودان چیخاریب باخاندا گؤردو گمیده‌کی‌لرین هامیسی اونا باخیر. قیز دا آغلاییر. حتّی شاه دا اوردا ایدی. توفان اوتاندیغیندان گیردی سویون آلتینا، داها چیخمادی.
قیز شاهین قیزی ایدی. آدی دا شاهزاده ایدی. شاه گمیسی دنیزده اولاندا شاهزاده گمیدن بویلانار، توفانلا دانیشاردی.
- نییه سنین آدین توفاندیر؟
- بابام دئییر منی توفاندان سونرا دنیزدن تاپیب!
شاهزاده گولدو، ائله بیلدی اوغلان ظارافات ائدیر:
- سن سودا یوخا چیخاندا، ائله بیلدیم بوغولدون، سارای آداملارینی کؤمگه چاغیردیم، هئچ کس سویوق سویا توللانمادی. سارایداکیلارین اورکلری برک اولور.
بیر گون توفان سویون دیبینه گیریب، اوردان بؤیوک بیر میرواری تاپیب اونو شاهزاده‌یه هدیه ائله‌دی. شاهزاده میروارینی آتاسینا گؤسترنده آجگؤز وزیر دئدی:
- بو، قییمتلی میرواریدیر، او بالیق اوغلانی گتیرک سارایا، هر گون بیزه میرواری گتیرسین.
- راضیلاشسا، گلسین! – شاه دئدی.
وزیر اؤز آداملارینی بابانین کوماسینا گؤندردی. اونلار گلیشلری‌نین مقصدینی دئینده بابا بئله جاواب وئردی:
- باشینیزا دؤنوم، شاهین او قدر واری، دؤولتی. یئتیمین بیریندن نه ایسته‌ییر؟ دنیزدن هر گون بیر میرواری نه تهر چیخارداجاق طیفیل اوشاق؟
- آز دانیش، قوجا! راضیلاشماسانیز، زیندانا سالدیراریق سیزی!
- من بالیق کیمی‌یم، دنیزسیز قالا بیلمه‌رم! ‒ توفان دئدی.
جاواب وزیره چاتاندا وزیر آداملارینا گؤستریش وئردی:
- هر ایکیسی زیرزمییه آتیلسین! – دئییب، وزیر گیزلینجه بابا ایله توفانی زیرزمییه سالدیردی. نئچه دفعه شاه گمیسی دنیزه چیخسا دا، شاهزاده توفانی گؤرمه‌دی. دوستوندان لاپ نیگاران قالدی. گمیده ‒ سویوقدا او قدر دایاندی، آخیری سَتَلجم اولدو. قیزی‌نین کئفسیز اولدوغونو گؤرن شاه سوروشدو:
- نه ایسته‌ییرسن، قیزیم، اورگین نه ایسته‌ییر، دئ!
- ایستردیم دنیزده‌کی دوستومو آختاریب تاپسینلار!
بو سؤزلری جللاد ائشیتدی. اونون وزیردن زهله‌سی گئدیردی. اونا گؤره تئز دئدی:
- دنیز اوغلانی باباسی ایله زیرزمیده‌دیر.
- منیم نییه خبریم یوخدور بوندان، وزیر؟ ‒ دئیه، شاه حیرصلندی.
- شاه ساغ اولسون، امره تابئع اولمادیقلارینا گؤره، اونلاری زیندانا سالدیرمیشام.
- تئز اونو زینداندان آزاد ائدیب، یانیما گتیرین!
بابانی آزاد ائله‌دیلر. توفانی دا چیمدیریب قشنگ گئییندیردیلر، شاهزاده‌نین یانینا گتیردیلر. قیز اونو گؤرن کیمی کئفی دوزلدی. آما آناسی توفانی گؤرنده هوشونو ایتیریب یئره ییخیلدی. اونو آییلدان کیمی توفانی باغرینا باسیب قیشقیردی:
- او منیم بالامدیر، آنادان اولان کیمی یوخا چیخمیش بالام!
هامی بونا معسل قالسا دا، وزیر هر شئیی باشا دوشدو. او، شاهین اوغلونو کؤرپه ایکن دنیزه آتدیرمیشدی کی، تاخت-تاج گله‌جکده اؤزونه قالسین! دالغالار ایسه کؤرپه‌نی ساحیله چیخارتمیشدی. آنا آغلایا-آغلایا دئدی:
- شاه ساغ اولسون، او بیزیم اون ایکی ایل اول یوخا چیخمیش بالامیزدیر. کؤرپه دوغولان کیمی اونون قولاغینا تک سیرغا تاخمیشدیم. همین سیرغانین تایینی اؤزومده ساخلامیشام.
شاه هیجانلا توفانی باغرینا باسدی. شاهزاده قارداشینی قوجاقلادی.
- گؤزوموز آیدین، بالامیز تاپیلدی! نذیر دئمیشم، شاه، قوی هامییا شربت پایلانسین! ‒ وزیر بئله دئییب، گئتدی اوچ گوموش پییاله‌ده شربت گتیردی. شاها، اؤزونه و توفانا!
شاه شربتی ایچمه‌میشدن خئیلی دانیشیب اوغلونا اؤیود-نصیحت ائله‌دی. هامی‌نین گؤزلری توفاندا ایدی دئیه، اونون بوغازی قوروموشدو. شاهین دانیشیب قورتارماسینی گؤزله‌ییردی کی، تئز شربتینی ایچسین. اوتاندیغیندان گوموش مجمعه‌ینی یاواش-یاواش فیرلادیردی.
شاه سؤزونو قورتاران کیمی شربتی باشینا چکدی. توفان دا شربتی ایچدی، وزیر ده. وزیر اؤز شربتینی ایچن کیمی بوغولماغا باشلادی. و او باشا دوشدو کی، زهرلی شربت اؤزونه دوشوب. وزیر اؤز پیسلیگی‌نین قوربانی اولدو. توفانی زهرله‌مک ایسته‌ییردی، قوردوغو تله‌یه اؤزو دوشدو.
توفان خوشبخت اولدو. باباسینی دا سارایا گتیردی. اوزمگی باجیسینا ائله اؤیرتدی، قیز نه واخت ایسته‌سه ایدی، اوزوب دنیزین دیبیندن اؤزونه میرواری گتیریردی. اونلار خوشبخت یاشایان کیمی ده ناغیلیمیز قورتاردی. ناغیل قورتاران کیمی ده ائله بیر سِحرلی یاغیش یاغدی، بوتون آجگؤزلرین گؤزلرینی یودو، بوتون پاخیللارین، پاخیللیغینی یویوب آپاردی. اوندان سونرا اینسانلار داها چوخ سئوینج ایچریسینده یاشادیلار...
قایناق: سحرلی دونیا ژورنالی
کؤچورن: عباس ائلچین