+0 BƏYƏN
کوپه‌گیرن قاری‌نین نصیحتلری
مؤلیف: گولزار ایبراهیمووا
نوه‌سی ننه‌گول کوپه‌گیرن قارییا دئییر:
- ننه، صینیف یولداشلاریمین هامیسی اؤزونه صنعت سئچیب، بیلمیرم من هانسی پئشه‌یه یییه‌له‌نیم کی، گله‌جکده اذییتسیز چوخلو پولوم اولسون. قالمیشام فیکیرلشه-فیکیرلشه. کؤمک ائل، نئیله‌ییم؟
- هه، ننه‌ن سنه قوربان اولماسین، حیاتی‌نین چتین دؤورونده‌سن. اؤزونه ائله پئشه سئچمه‌لیسن کی، هم حیاتین گؤزل کئچسین، هم وارین-دؤولتین چوخ اولسون، هم ده هئچ بیر ایش گؤرمه‌یه‌سن، قارشیندا ایشله‌سینلر، سن ده تاماشا ائله‌یه‌سن. هامی سندن قورخسون، سنه هدیه‌لر وئرسینلر، خوش سؤزلر دئسینلر. بئله ایشلر چوخدور. من سادالاییم، سن سئچ!
- هانسی صنعتی سئچسم، دئیه‌جکلر اوخو، ایمتاحان وئر!
- البتّه، اوخویوب ایمتاحان وئرمه‌لیسن. قایدا بئله‌دیر!
- سن منی تانیمیرسان؟ نییه منی حیرصلندیریرسن؟
- حیرصلنمه، منیم ننه‌گول یوخ، ننه‌تیکان بالام! گویا کی، اطرافیمیزداکی خسته‌لری اؤلدورن حکیملر، شاگیردلری شیکست ائله‌ین موعلیملر هامیسی اوخوماقدان گؤزلری ضعیفله‌ییب؟ سن ده اولارسان اونلاردان بیری. سنه گولدن آغیر سؤز دئین اولماز. حکیم اولسان، سنه ان یاخشی دوخدورخانانی آچدیرارام. موعلیم اولسان، چوخلو شاگیردین اولار.
- یوخ، ننه، سن پئشه‌لری سای، اؤزوم سئچیم.
- دئدیکلریمه یاخشی-یاخشی قولاق آس، نه‌یی خوشلاسان اؤزون سئچ!
- دئ، ننه!
- باخ ایندیکی اوشاقلار بوتون گونو تئلئفوندا، پلانشئتله‌دیرلر، ماهنییا برک سسله قولاق آسیرلار.
بو، چوخ داوام ائله‌ینده، اونلارین بیرینجی عصبلری، سونرا گؤزلری کورلاناجاق و قولاقلاری ضعیف ائشیده‌جک. باخ، بو اوچ دوخدورلوغون هانسینی سئچسن، گله‌جکده چوخلو خسته‌ن ده اولاجاق، چوخلو پولون دا.
- سونرا، نه پئشه سئچه بیلرم؟
- اونورغا دوخدورو دا اولا بیلرسن. اوندا دا چوخلو موشترین اولاجاق!
- او نییه؟
- همین دئدیگیم اوشاقلار بئللرینی اَییب اوتوردوقلاریندان بئللری اَییله‌جک، شیکست اولاجاقلار.
- ایشیم-گوجوم قورتاریب، اَیری بئل دوزلده‌جگم، اونو دا ایسته‌مه‌دیم. داها نه اولا بیلرم؟
- تضییق، شکر، معده حکیمی اولوب چوخلو پول قازانا بیلرسن!
- ائله خسته‌لر چوخدور؟
- ایندی ده چوخدور، گله‌جکده لاپ چوخ اولاجاق. سوروش نییه؟
- نییه؟
- منی ائشیت! ماغازالاردا او قدر زییانلی شئیلر ساتیرلار، اونلارین چوخو معدنی داغیدیر. آریقلاماق اوچون او قدر جاوان آج قالیب، معده‌لرینی سیرادان چیخاردیر کی، سونرا ایللرله موعالیجه اولونسالار دا، دوزلمیرلر. اوسته‌لیک ساوادسیز دوخدورلار "آنتی بیوتیک" دئییلن بیر درمان وار، اوشاقلارین، بؤیوکلرین جانینا او قدر یئریدیرلر معدده جانلی نه وار، هامیسی محو اولور. معده پوزولاندا، اورقانیزمین ایش رئژیمی پوزولور، او دا پوزولاندا، آهنگلیک ایتیر، بئیین ده پوزولور. اونلارین هامیسی پوزولاندا آدام دا حیاتدان پوزولور. بو دا بیزیم خئیریمیزه‌دیر. جیبلریمیز پوللا دولار.
- یوخ اونو دا ایسته‌مه‌دیم!
- اوندا دری حکیمی اول!
- اونلارین دا خسته‌سی چوخ اولماز!
- قولاق آس! ایندی اولا بیلر، اولماسین. گله‌جکده او قدر اولاجاق، خسته الیندن ترپنمک اولمایاجاق. تئلئویزوردا او قدر رئکلاملار وئریرلر کی، گویا هر یان جانلی، گؤزه گؤرونمه‌ین میکروبلارلا دولودور.
- جاماعات اینانماسین!
- چوخو اینانمیر. آما اوشاقلاری آلداتماق چوخ آساندیر! بونون اوچون خوصوصی ماراقلی، رنگارنگ رئکلاملار چکیرلر. گویا هر یاندا گؤزه گؤرونمز میکروبلار وار. "اونلاری محو ائله‌مک لازیمدیر" ،دئییرلر. بو ایسه یالنیز خوصوصی صابونلارین کؤمگی ایله مومکوندور دئیه هامینی ایناندیرماغا چالیشیرلار کی، ایستحصال ائله‌دیکلری زییانلی صابونلاردان چوخلو قازانج گؤتورسونلر.
بو رئکلاملاری بالاجالار گؤرور. اونلارین بئینینه گیریر کی، هر یان – آوتوبوسلار، ماشینلار، کوچه‌لر، قاپی توتاجاقلاری، باشقالاری‌نین اللری دولودور ترپنن قوردلارلا، میکروبلارلا. اونلاری دایما محو ائله‌مک لازیمدیر. و بالاجالار کیچیک یاشیندان موباریزه‌یه قالخیرلار.
ائله اوشاق وار کی، گون عرضینده الینی اللی دفعه باکتئرییا اؤلدورن صابونلا صابونلاییر. نتیجه‌ده الین اوست قاتیندا اولان، درینی دایما قورویان قورویوجو قات گئت-گئده ضعیفله‌ییر، جانلی میکرو اورقانیزملری ایله بیرگه محو اولور. بونونلا دا اورقانیزم آللئرگییا، آستما خسته‌لیکلرینه دایما حاضیر وضعییتده اولور. آزجا سویوقلایان کیمی ده دئدیگیم خسته‌لیکلره توتولور.
- یوخ ائ، ننه، لاپ پیس حکیم اولسام دا، گرک خسته‌لیکلرین آدینی هئچ اولماسا ازبرله‌ییم، بیلیم. منیم ایسه هئچ اوخوماغا هو‌سیم یوخدور.
- اوندا موعلّیم اول.
- من اوشاقلارا یازیب-اوخوماق اؤیرتمه‌لی‌یم؟ یوخ ائ ئ ئ، بو، اذییتلی ایشدیر. - یوخاری صینیفلره درس دئیرسن!
- درس دئیه بیلرم؟
- کیم سنه دئییر درس دئ؟ سن ساده‌جه موعلیم اولارسان، کیم درسه گلمه‌سه،اوندان پول آلارسان! اونسوز دا یوخاری صینیفلر درسه گلمیر کی...
- باخ بو، یاخشی پئشه‌دیر، موعلیم اولارام، یوخاری صینیفلره درس دئیرم!
- آمّا، آی ننه‌گول، ننه‌نین گؤیچک بالاسی، ایستردیم سن بؤیویوب بیزیم نسله لاییق حکیم اولاسان. دوزدور، موعلیملیک ده پیس پئشه دئییل، آما حکیملیک نسلیمیزه یامان یاراشیر. بابام دا، ننم ده حکیم اولوب. ائله ماراقلیدیر کی، دوخدور اولماق. ناخوش آیاقلاری ایله یانینا گلیر. دئییر تضییقیم وار، اونا ائله ایینه ووروسان، شکری قالخیر، اینسولت اولور، خرکده گؤندریرسن ائولرینه. خسته یییه‌سینه دئییرسن خسته‌نیزین قانیندا لاختالانما چوخ گوجلودور، دئی، درمان رئاکسییا وئردی. خسته آیاغا قالخا بیلمیر، دانیشا بیلمیر کی، دردینی دانیشسین. آز بیر واختدا خسته اؤلور. او قدر گولورسن، اصل کوپه‌گیرنلر نسلینه خاص اولان پئشه‌دیر!
-بلکه تئز اؤلدو. منی توتمازلار؟
- فراستلی اولسان، توتمازلار. توتولماقدان قورخورسانسا اورک حکیمی اول. اوندا ثوبوتا احتییاج یوخدو. دئییرسن، اورگی ضعیف ایدی. قوی ثوبوت ائله‌سینلر. خسته‌یه ائله درمان یازیرسان، اورگی برکدن، تئز-تئز دؤیونور، سن ده دامارا تزه دبده اولان بورو (ستئند) قویورسان. جاوانلی، قوجالی، بیر گونده اون آداما ستئند قویسان، آز واختدا وار-دؤولتینی ییغیب-ییغیشدیرا بیلمزسن.
- ایسته‌میرم، ننه، ائله موعلیملیک یاخشیدیر، اوشاقلاری شیکست ائله‌سم ده، هئچ کیم، هئچ نه‌یی ثوبوت ائله‌یه بیلمز!
کوپه‌گیرن قاری نوه‌سی ننه‌گولو قوجاقلاییب، باغرینا باسیب دئدی:
- منیم عاغیللی نوه‌م! ائله اؤزومه اوخشامیسان! – دئییب، برکدن گولدو: "هی، هی، هی، هی، هی، هی...".
قایناق: سئحرلی دونیا
کؤچورن: عباس ائلچین
