Uzoq-uzoq o’tmishda bir
go’zal ayol qirol saroyida deraza yonida kashta tikib o’tirar edi.
Bu Qirolicha ekan. U oq
matoga gullar tikar va o’ylardi: «Agar mening jajji qizalog’im bo’lganida
qanchalar baxtli bo’lar edim!» U mudrab barmog’iga igna sanchib olibdi va uch
tomchi qoni matoga tomibdi. «Mening qizalog’imning lablari qondek qizil, tanasi
qordek oppoq, sochlari mum-dek tim qora bo’lsa, qanday go’zal bo’lar edi u», –
o’ylar edi Qirolicha.
Vaqt o’tib Qirolicha qiz
ko’rdi va u onasi orzu qilganidek juda go’zal edi. Baxtiyor Qirolicha qiziga
Oppog’oy deb ism qo’ydi. Ammo Qirolicha juda betob edi va qizi hali yosh
chog’ida olamdan o’tibdi. Oppog’oyning otasi – Qirol ancha vaqtgacha juda
qayg’urdi va yolg’iz yashadi. Va, nihoyat, qirol yana uylandi va bu qirollikda
katta bayram bo’ldi.
Uning yangi xotini ham juda
go’zal edi, ammo uning yuragi sovuq, qahri qattiq edi. Buning ustiga Qirolicha
g’oyat kekkaygan edi. U kunlarini chiroyli liboslarini almashtirib, o’zining
uzun qora sochlarini parvarishlab o’tkazardi. Keyin u ko’zgu oldida turib o’ziga
mahliyo bo’lardi. U shunchalar shuhratparast ediki, butun qirollikda eng go’zal
ayol bo’lishni istardi. Qirolichaning eng qimmatbaho va suyukli buyumi sehrli
ko’zgu edi. U har kuni unga quyidagi savolni berardi:
«Ko’zgujon, senga
ayon,
Haqiqatni qil
bayon:
Menmi dunyoda
go’zal,
Oppog’oydanda
go’zal?»
Agar ko’zgu unga eng
go’zali o’zingsan, deb javob qaytarsa, Qirolicha juda baxtiyor, hammasi ajoyib
bo’lardi. Ammo ayrim hollarda ko’zgu boshqa qizlarning ismlarini aytardi. Shunda
Qirolicha dahshatli darajada g’azablanar, yon-atrofdagilar qo’rquvdan o’rtanar
edilar. Zolim Qirolicha bechora qizni o’ldirishga buyruq berardi.
Oppog’oy ulg’aygan sari,
chiroyiga chiroy qo’shilib borardi. U shunchalik maftunkor va yoqimtoy ediki,
uni hamma yaxshi ko’rardi.
Hamma, faqat Qirorlicha
emas. Qirolicha Oppog’oy yashnab borgani sari, unga hasad va rashk qiladigan
bo’ldi.
Kunlarning birida uning
yonida bo’lishiga ham chidolmay, uni xizmatkorlar bilan yashash uchun quvib
yubordi.
Oppog’oyning chiroyli
liboslarini olib qo’yishdi va xizmatkorlardek dag’al kiyimlarni kiyintirib
qo’yishdi. Oppog’oy boshqa xizmatkorlar kabi erta tongdan to kech oqshomgacha
mehnat qilar, saroyda pol yuvar, tog’-tog’ idish-tovoqlarni qayta yuvar,
Qirolichaning kiyimlarini tartibga keltirardi.
Oppog’oy ish qilayotgan
chog’ida doim qo’shiq aytishni yoqtirar va uning chiroyli ovozini eshitish uchun
har tomondan qushlar uchib kelishardi.
«Yaqinda u o’zining
go’zalligini yo’qotadi, – deb o’ylar edi
Qirolicha. – Kim endi uni
eski kiyimlarda va mehnatdan dag’allashib ketgan qo’Ilari bilan go’zal deb atar
ekan?»
Shunday bo’lsa ham
Qirolicha har kuni o’zining ko’zgusi yoniga kelib: «Kim dunyoda eng go’zal?» –
degan bitta savolini takrorlar edi. Oppog’oy kunlardan bir kun voyaga yetib,
qirollikda eng go’zal qiz bo’lishidan u juda qo’rqar edi.
Oppog’oy mehnat qila turib,
xayollari ajoyib shahzoda bilan band bo’lar edi. U bilardiki, bir kun u uni
bulutlar ortidagi o’z saroyiga albatta olib ketadi.
Hasadgo’y Qirolicha
Oppog’oyni kuzatar ekan, u kundan kunga ochilib borayotganday tuyulardi.
Oppog’oy haqiqatan ham, eski va dag’al kiyim kiygan bo`lsa ham, ko’p mehnat
qilsa ham, uning go’zalligini sezmay bo’lmasdi. Kunlardan bir kun Qirolicha
ko’zgusidan: «Kim dunyoda eng go’zal?» – deb so’ragan edi, u shunday javob
qaytardi:
«Labi qizil bamisoli
qon,
Sochi esa qora
mumsimon,
Yuzlari qor kabi
hoynahoy,
Uning ismi esa –
Oppog’oy».
Bunday javobdan darg’azab
bo’lgan Qirolicha o’z ovchisini chaqirdi va unga buyruq berdi: «Malikani
o’rmonga olib bor va u yerdan uning yuragini mana bu qutiga solib kel!»
Ovchi qayg’udan bosh egibdi, lekin Qirolichaga bosh egishdan boshqa iloji bo’lmabdi. Oppog’oy va ovchi ertasi kuni o’rmonga jo’nashibdi. Malika o’zi bilan nima ro’y berishidan shubhalanmay, ovchi yonida o’rmon bo’ylab chopar, binafshalar terar va quvnoq hirgoyi qilardi. Biroq ovchi birdaniga Oppog’oy oldida g’amgin tiz cho’kib: «Qirolicha sizni o’l dirish haqida buyruq bergan bo’lsa ham, men sizni o’ldirolmayman. O’rmonga qochingda, bekinib oling! Saroyga hech qachon qayta ko’rmang!» -debdi.
Ovchi esa saroyga qaytayotib yo’lda bug’i bolasini o’ldirib, uning yuragini qutichaga soldi va Qirolicha hech narsadan shubhalanmasin deb o’yladi.
Oppog’oy o’rmonda yolg’iz qolib, qo’rqqanidan yig’lab yubordi. Birozdan so’ng u o’rmonda yolg’iz emasligini tushundi. O’rmonning kichik hayvonchalari uning do’stlariga aylanishib, chug’urlashib va baxtiyor shivirlashib, uni o’rmon uychasiga yetaklashdi.
Bu kichkina, to’g’rirog’i
mitti va yaxshigina o’rmon etagidagi uycha edi. Uycha yashalmaydigan joy emas
ekan. Oppog’oy derazadan ichkariga mo’ralab, dahshatli tartibsizliklarga
ko’zitushdi. Yuvilmagan idishlar to’plab qo’yilgan, uydagi hamma narsani qalin
chang qoplagan edi.
«Menimcha bu yerda
yashayotgan bolalar kimgadir, uyni sarishta tutishga yordam beradigan kishiga
muhtojga o’xshaydi, – debdi Oppog’oy. -Boraylikda, uyda tartib o’rnataylik».
Oppog’oy o’zining o’rmonlik do’stlari bilan butun uyni tozalabdi, u yer yorug’, toza va fayzli bo’libdi. Shu kuni barcha ishlardan keyin charchab qolib yuqorida – yotoqxonaga ko’tarilib, uchta kichkina krovatlarga ko’ndalang yotib,uxlab qolibdi.
Oppog’oy uxlab yotgan
paytda o’zlarining o’rmon uychalariga ishdan qaytgan yetti mitti odamchalar
kelishibdi.
«Hoy-hoy,hoy-hoy, biz
ishdan uyimizga qaytayotibmiz!» -deb qo’shiq kuylashar edi yetti nafar gnom –
mitti odamchalar. Birdaniga ularning ko’zlari Oppog’oy saranjom-sarishta qilgan
uylariga tushdi. Unda hamma narsa o’zgargan, uy toza ekan. Zinadan yotoqqa
ko’tarilib, ular endi uyqudan turgan Oppog’oyni ko’rib qolishdi.
«Ha-a, – quvonganidan
hayajon bilan dedi Oppog’oy. – Men sizlarning kimligingizni bilaman, – dedi va u
gnomlarning krovatlariga yozilgan ismlarini o’qiy boshladi. – Dopi – tentakvoy,
Snizi – aksirvoy, Xeppi -quvnoqvoy, Grempi – vaysaqi, Dok – yuvoshvoy, Bashful
–pismiqvoy, Slipi – mudroqvoy».
Oppog’oy gnomlarga o’zining
o’gay onasi – qirolicha va uning niyatlari haqida so’zlab berdi. Ular Oppog’oyni
uylarida qolib yashashga ko’ndirishdi. Oppog’oyjuda ham xursand edi, unga yangi
do’stlari juda yoqib qolilshga ulgurgan edi.«Kechki ovqat hali sal tayyor emas,
ungacha sizlarning yuvinib kelishga vaqtlaringiz bor», – dedi Oppog’oy
gnomlarga. «Yuvinishga!» – bir ovozda norozilik bildirdi gnomlar. Ular yuvinish
so’zining ma’nosini ham unutib yuboray deyishgan ekan. Ammo ularning hammalari
qunt bilan yuvinib kelishdi, hatto Grempi yuz va qo’llarini ho’llab keldi.
Gnomlar Oppog’oyni xush-fe’lligi uchun juda ham yoqtirib qolishdi.
Ertasi kuni gnomlar konga
ishga borish o’rniga Oppog’oyga yangi chiroyli krovat yasashga qaror qilishdi.
Ular shunchalik zavq bilan ishlamas edilar, agar uylarida nima sodir bo’lishini
bilganlarida edi.
Gap shundaki, yovuz
Qirolicha ko’zgusidan Oppog’oy hali ham tirikligini bilib qolibdi. Eski
kiyimlarini kiyib, kampirga o’xshab Qirolicha o’rmonga jo’nabdi. Oppog’oy uchun
zaharlangan olma tayyorlab olibdi.
Gnomlar esa o’sha tongda
Oppog’oyni yolg’iz qoldirayotib: «Begonalardan ehtiyot bo’lgin», – deb ketishgan
ekan. Oppog’oy ehtiyot bo’laman deb va’da beribdi.
Gnomlar ketishgandan keyin
eshikni bir qari kampir taqillatibdi.
Afsus, Oppog’oy kampirning
qo’lidagi sehrli olmani ko’rib, yo’q deyolmabdi. Oppog’oy olmani tishlagan
zahoti uyg’otib bo’lmaydigan uyquga ketibdi.
O’rmondan tezroq chiqib ketaman deb shoshgan Qirolicha jarga yiqilibdi.
Shundan keyin uni hech kim ko’rmabdi.Qayg’uli gnomlar Oppog’oyni oltin va billurlardan yasashgan krovatiga yotqazishibdi va uni kunu-tun qo’riqlashibdi.
Kunlardan bir kun o’rmonda Shahzoda aylanib yurib tasodifan gnomlar uychasiga duch kelibdi. Uyga kirib Oppog’oyni ko’rib qolibdi. Uning go’zalligiga maftun bo’lgan Shahzoda uni o’pibdi.
Yovuz Qirolichaning sehri tarqalib ketib, nihoyat Oppog’oy uyg’onibdi. Gnomlar xursand bo’lishganidan raqsga tushib ketishibdi. Shahzoda esa Oppog’oyni otga mindirib, bulutlar ortidagi o’z qasriga olib ketibdi.