قوْجانینگ آتی 

بیر زامانلاردا بیر اوْبادا پۇقارا قوْجا یاشاپدیر. اوْنۇنگ اۆیتگِشیک آق بدِوی بوْلانلیغی اۆچین، حاتدا تۆچجار بایلارام اوْنگا گؤرۆبیلمزچیلیک إدیپدیرلر. تأجیرلر بۇ آت اۆچین اینگ یوْقاری نیرخ کسیپدیرلر، یؤنه قارری همیشه: "بۇ آت یؤنه بیر آتام دأل-ده، منینگ اۆچین اوْل اینسان. إیسِم، آدام یالی سیزیان دوْستۇنگی هی-ده ساتیپ بوْرمی؟" دیییپ، جوْغاپ بریأن إکن. 
بۇ قوْجا یوْقسۇل بوْلسا-دا، آتینی ساتماغا دؤزمأندیر. گۆنلرده بیر گۆن اوْل بدِوینینگ آت‌یاتاقدا یوْقدۇغینی بیلیپ قالیپدیر. اوْنۇنگ أهلی قوْنگشی-قوْلاملاری ییغنانیشیپ: 
– سن آدامینگ بیدِرِگی إکنینگ. بیز ایرۇ-گیچ شۇ آتینگ گۆرۆم-جۆرۆم إدیلجکدیگینی بیلیأردیک. اوْنی ساتان بوْلسانگ، قوْوی بوْلاردی. بۇ بت‌باغت‌چیلیغینگ اۇلۇسی – دیییپدیرلر. 
قوْجا: – بیله زاتلاری ساماهیللامانگ. دینگه بدِوینگ آت‌یاتاقدا یوْقدۇغینی یاتلادایینگ، وسسالام. بیزینگ بیلیأن زادیمیز-آ دینگه شوْل، قالانلاری دینگه چاقلاما. بیز مۇنۇنگ باغتمی بت‌باغت‌چیلیقمی یا-دا حاییرمی-شرمی نأمه‌دیگینی بیلِمزوْق آخیرین، چۆنکی بۇ دینگه بوْلان واقا. ایندی نأمه بوْلجاغینام بیلیأن یوْق – دیییپدیر. 
جِمِنده قوْجانینگ اۆستۆندن گۆلۆپ، بۇ یردن دارغاماق بیلن بوْلۇپدیر. اوْلار قاررینینگ ایسلندیک مسلأ باشغاچا چِمِلِشیأندیگینی، عاقیلینینگ "دوْلی دألدیگینی" اوْزالام بیلیأن إکنلر. إمما اوْن بأش گۆن گچندن سوْنگرا، گیجأنینگ قیللا یاریندا بیردن آت جاناوار اؤز یاتاغینا دوْلانیپ گلیپدیر. اوْل اوْغۇرلانماندیر-دا، إیسم میدانا اؤز پیواغتینا چیقیپ گیدن إکن. گؤرۆپ اوْتۇرسالار اوْل اوْن ایکی سانی یابانی آتی هم ایزینا تیرکأپ گلن إکن. 
آداملار ینه-ده توْپار تۇتۇپ، گلیپدیرلر: 
– یاشۇلی، سنینگ آیدیانینگ جانی بار یالی-لا. بۇ بت‌باغت‌چیلیق دأل-ده، إیسم، باغت إکن – دیییپدیرلر. 
یاشۇلی شیله دیین: – سیز حتدینگیزی بیلینگ. سیز مانگا دینگه آتینگ دوْلانیپ گلنلیگینی یاتلادایینگ. مۇنۇنگ باغتدیغینی یا دألدیگینی بوْلسا، بیلیأن یوْق آخیرین. بۇ دینگه واقا. إیسم، سیز سؤزلِمینگ ایچیندأکی بیرجه سؤزی اوْقاپ، تۇتۇش کیتاپ بارادا پیکیرینگیزی آیدیپ بیلمرسینگیز آخیرین؟! 
بۇ ساپار آداملار سسینی چیقارماندیرلار، یؤنه اوْنۇنگ بیماملادیغی دوْغرۇسیندا اؤز یانلاریندان پیکیر یؤره‌دیپدیرلر. شیله‌لیکده، قوْجانینگ آت‌یاتاغیندا ینه-ده اوْن ایکی سانی عاجاپ آت پیدا بوْلۇپدیر. اوْنۇنگ یابانی آتلارا باش اؤوره‌دیپ بیلیأن یکه-تأک اوْغلی بار اکن. اوْل بیر گۆن نأساغلیق تاپیپ، یانینی یره بریأر. جمنده قوْجا قاراپ شیله دیین: 
– سنگ آیدیان زاتلارینگ اۇغرۇندا بار یالی-لا. بۇ بیر بت‌باغت‌چیلیق إکن. ایندی سنینگ یکه-تأک اوْغلۇنگ هم یارانوْق، سنم ایندی قوْجالدینگ، اوْل یکه-تأک دیره‌گینگدی. ایندی سنینگ یاغدایینگ اوْزالکینگدانام پسه قاچسا گرک – دیییپدیرلر. 
قوْجا شیله دیین: 
– سیز اؤز اوْی-پیکیرلرینگیزه و چاقلامالارینگیزا مۆبتلا اینسانلار. سیز قاتی آنگری‌باشیندان تۇتیارسینگیز. سیز دینگه اوْغلۇمینگ ساغلیغینی ییتیرِندیگینی یاتلادیپ قوْیایینگ. دۇرمۇش واقالارینگ اساسیندا قۇرالان، اوْلارینگ بارینی بیربادا گؤرمک اینسانا بریلمأندیر. 
ینه-ده بیرنأچه واغتدان کسه‌کی بیر یۇرت بیلن دارتغینلی یاغدای عمله گلیپ، اوْبانینگ أهلی یاشلاری اوْنگا سۆرۆلیأر. دینگه قوْجانینگ اوْغلی یاراوسیزلیغی سبأپلی قالمالی بوْلیار. اوْلار قاررینینگ یانینا گلیپ: 
– یاشۇلی، سنگ آیدیانینگ دوْغری إکن، آصیل گؤرۆپ اوْتۇرساق، بۇ باغت إکن. سنینگ اوْغلۇنگ یارانوْق، یؤنه اوْل یانینگدا. بیزینگ اوْغۇللاریمیزینگ ایقبالی بوْلسا نأبللی – دیییپدیرلر. 
قارری ینه-ده شیله دیین: 
– سیز أهلی زادی شوْل اؤزۆنگیزچه پیکیر إدیپ یؤرشۆنگیز. نأمه بوْلجاغینی بوْلسا، بیلیأن یوْق. سیز اینگ قوْوۇسی اؤزۆنگیزینگ‌کینگ آلنیپ گیدیلندیگینی، منینگ‌کینگم قالدیریلاندیغینی یاتلادایینگ. مۇنۇنگ باغتدیغینی یا-دا بت‌باغتچیلیقدیغینی، حاییردیغینی یا-دا شردیگینی دینگه خۇدای بیلیأر. اؤزۆنگیزچه یۆزلِی پیکیر یؤرتمأنگ، یوْغسام دۆنیأنینگ سیرلارینا دۆشۆنمرسینگیز. بوْلیان واقالارا یۆزلِی سرتسنگیز، غاپیل بوْلارسینگیز، مسلأ عاقیللی-باشلی، مانتیغا لاییق چملشمک بوْلسا، اوْنغایلی نتیجأ گلمأگه مۆمکینچیلیک بریأر. سیز هاچان-دا، هایسیدیر بیر مسله بارادا پیکیرینگیزی یۆزلِی بیان إدنینگیزده، رۇحی اؤسۆشینگیزی قوْوشادیارسینگیز. حاقیقاتدا، دۇرمۇش سییاحاتی هیچ هاچان تۆکنمِیأر. بیر یوْل تاماملانسا، بیله‌کیسی باشلانیار؛ بیر قاپی یاپیلسا، بیله‌کیسی آچیلیار. سیز بیر بلنتلیگه چیقیارسینگیز، یؤنه اوْندان آنگیردا ینه-ده بیر بلنتلیک پیدا بوْلیار. 
حالق آراسیندا بۇ بارادا یؤرگۆنلی گۆررۆنگ بار: "داغلارینگ اۆستۆندن داغلار گؤرۆنیأر". دۇرمۇش بۇ سوْنگسۇز سییاحاتدیر.

کؤچورن: عباس ائلچین

[A:آ،ا- Ä: أ-E:إ، ه - U: ۇ- O: وْ- Ü: ۆ- Ö: ؤ- I:ی- Y:ی]

 Qaynaq: zamanturkmenistan.com