Tylla telpek
Bir bar eken, bir ýok eken, gadym wagtlarda iki dogan bar eken. Olaryň ulusynyň alty ogly, kiçisiniň bolsa alty gyzy bar eken.
Alty ogully hemişe: “Alty oglum bar, alty galam bar, dünýäde nä gamym bar” diýer eken. Soňabaka alty gyzly inisi ýanyna baranda:
– Hä, alty gyzlym, geleweri – diýip, gyjytly gürlär eken.
Alty gyzly inisi muňa namys edip, agasyna görünmejek bolar eken. Onda-da işi çykyp, käte onuň ýanyna barmaly bolýar eken. Agasy bolsa, hata etmän, inisi her sapar baranda:
– Geleweri, alty gyzlym. “Alty oglum bar, alty galam bar, dünýäde nä gamym bar” diýmegini dowam etdirer eken.
آردینی اوخو/Ardını oxu
گؤیچک پاطمانئنگ ناقئلی
بیری بارمئش، بیری یوق مئش، بیر کیشی بارمئش. بو کیشینینگ بیر عایالی و شول عایالدان پاطما آدئندا کؤپ عاقئللی و آوادان غئزی بارمئش. بیر گون پاطمانئنگ انه سی ناخوشلانیار و غئزئنا دئییار کی، من اؤلمدن سونگرا آتانگ تأزه زنان آلجاق و او زنان سنی چوخ ائنجئدجاق. امما قارا اینگمیزدن حاباردار بول، اونی اؤزونگ اوتار. غئزئنگ انه سی اؤلیار و آتاسی گیدیپ باشغا بیر عایال آلیار. بو عایالئنگ دا اؤنگکی أریندن بیر یامان غئزی بارمئش. عایال گؤیچک پاطمانی کؤپ اوروپ ائنجئدارمیش . پاطما صابئر ادیپ ، هر گون غارا اینگی اوتارماغا أکیدرمیش . پاطمانئنگ انه لیگی اونگا یونگ، داراق بررمیش کی، چؤلده داراپ گتیرسین. پاطما یونگی اینگینگ آغزئنا بررمیش. غارا اینک یونگی یوودئپ، سونگرا حاضئرادیپ آغزئندان چئقارئپ پاطما بررمیش.
آردینی اوخو/Ardını oxu
پالتا باتئر
بیری بارمئش، بیری یوقموش.
غوجا دوٌنیأنگ بیر چتینده اوُلئ بیر آغاچ لئق بارمئش. بو آغاچلئق ایچینده یاشایان ائنس و جئنس ـ
اوُلئ وکیچی آغاچلار باشغا جانلئ حایوانلار « اینگ کیچی سئچان دان توت تأ اینگ بییک حایوانلار»
بیلن دهنگ یاشایئشدا اسهن آمان خوش یاشایئش ادیپ اوزاق یئللار یاشاپ یؤرأنمیشلر.
بولارئنگ آراسئندا بیر واغتدا بیری قئن چئلئق بیلن غارشئلاشایسا بارئ بیر بولوپ بیری ـ
بیرینه غولداولئق ادیپ اوُل قئنچئلئغئ ینگیپ واونگا اوٌستوٌن یؤرأپ ، غوتارانمئشلار.
بولار یاغشئ هم یامان گوٌنلرینده بیری ـ بیرینینگ یانئندا بولوپ، یاوار ادیپ ،
غوُلداولئق ادیپ کؤپ یئللار یاشاپ دئرلار.
آردینی اوخو/Ardını oxu
چوْپان و پاتیشا
آمان کِکیلوْو
قادیم واغت بیر غاریپ،
سیغیر چوْپان بوْلۇپدیر؛
قیرق یاشینا باراندا،
اوْل بیر عایال آلیپدیر.
عایالی هم اؤزی دک
یۇردۇنگ بللی غاریبی؛
ایکیسینینگ بوْلۇپدیر-
نه غاللاسی، نه قابی.
اوْجۇق-بۇجۇق آلدیلار،
یاشانسوْنگلار دؤرت-بأش ییل؛
بیر سۆملهگه سالماغا
کؤمکلشدی غاریپ ایل.
ایکی قوْتۇر گچیدی
بۇ چوْپانینگ بار مالی؛
شوْل گچیلِنگ سۆیدۆندن
قۇرت ادیأردی عایالی.
ادن قۇردۇن اندیغان
تام اۆستۆنده سریأرمیش؛
أهیم ادیپ ایت-قۇشدان،
گۆنده باریپ گؤریأرمیش.
تیز واغتدان دۇییار-دا
آزالیانین قۇردۇنینگ؛
دیقغات بیلن گؤزلیأر
سبأبینی اوْل مۇنۇنگ.
آردینی اوخو/Ardını oxu
Çopan we patyşa
(erteki)
Aman Kekilow
Gadym wagt bir garyp,
Sygyr çopan bolupdyr;
Kyrk ýaşyna baranda,
Ol bir aýal alypdyr.
Aýaly hem özi dek
Ýurduň belli garyby;
Ikisiniň bolupdyr-
Ne gallasy, ne gaby.
Ojuk-bujuk aldylar,
Ýaşansoňlar dört-bäş ýyl;
Bir sümelge salmaga
Kömekleşdi garyp il.
Iki gotur geçidi
Bu çopanyň bar maly;
Şol geçileň süýdünden
Gurt edýärdi aýaly.
Eden gurdun endigan
Tam üstünde serýärmiş;
Ähim edip it-guşdan,
Günde baryp görýärmiş.
Tiz wagtdan duýýar-da
Azalýanyn gurdunyň;
Dykgat bilen gözleýär
Sebäbini ol munuň.
آردینی اوخو/Ardını oxu
Bagyşlamak
آردینی اوخو/Ardını oxu
کتابینگ آدی: ذهن لی چاغالار(غیسغه اخلاقی ارتهکیلر)
ترجمه ادن : حاجی قلی یولداش
ناشر و چاپه برن: کتاب و قرطاسیه فروشی خیرالدین
نشر تاریخی: 1392 هجری شمسی ییلی
چاپ نوبتی: بیرینجی
چاپ یری: مطبع بشارت، کابل،افغانستان
چاپ ییلی: 1392
چاپ سانی: 1000
Çigit satýan gyzjagaz
Ýowşan Annagurban
Men o gyzjagazy aýazly gyş günleriniň birinde, Aşgabadyň "Parahat" mikroraýonynyň başlanýan ýerindäki jaryň üstünden geçýän köpriniň ýanynda gördüm. Şondanam ol meniň gözümde galdy...
Ir ertirdi. Adamlar işe howlugyşyp barýardylar. Gyzjagaz bolsa, öňüne çaga oturgyçjygyny alyp, köpriniň ýanynda dik durdy. Ýöne duranokdy, çigit satyp durdy. Çepiksije, garajürjenje, alty-ýedi ýaşlaryndaky gyz çaga, ir ertir ýyly düşekde myrlap ýatmaga ýa-da kitaplaryny goltuklap mekdebe gitmäge derek, gyşyň aňzagynda, köpriniň üstüne çykyp çigit satýardy.
Köpriniň hem asfalt ýoluň üstünden taýyp gelýän sowuk ýel gyzjagazyň egnindäki dermantin keltekçedir çit köýnekden göni geçip, arryjak petekäni bir zarbada elesledip alyp, inçejik aýajyklaryny dagam doňara getiren borly, ol duran ýerinde, burny soýuk-sypjyryk köwüşjiginiň bir ökjesine, birem daraklygyna agram berip, özem bilmän çalaja bökjekleýärdi. Başyndaky ýaglyjagam gyşaryp, ony bolşundanam horaşaja, ejiz görkezýärdi.
آردینی اوخو/Ardını oxu
BEREMENLI SAZANDALAR
Bir bar eken, bir ýok eken. Gadym zamanda bir degirmençi bar eken. Degirmençiniň bir eşegi bar eken. Ol duşbi hem güýçlümişin. Eşek bütin ömrüni arkasynda agyr unly haltalary daşap, degirmende işlap geçiripdir. Indi bolsa janawer garrapdyr. Hojaýyny eşegiň güýçden galyp, işe ýaramaýanyny görüp, ony aç saklapdyr. Ýagdaýy gün-günden erbetleşensoň, eşek eýesin-den gaçyp gidýär.
Eşek: "Indi nirä giderkäm? Men bir sandan galan ahyry" diyip, gama batýar. Soňra bolsa: "Gel, gowusy, men Bremen şäherine gidip, ol ýerde şäher sazandasy bolaýyn" diýen netijä gelýär.
آردینی اوخو/Ardını oxu
گچینِم اؤز آیاغیندان آسارلار، قوْینام
بأهلیلی دانانینگ اینیسی هارۇن رشیت اۇلی پاتیشا اکن. اوْل اؤز آغاسی بأهلیلی دانانی یانینا چاغیریپ:
- آی، بأهلیلی، سن بۇ دیواناچیلیق-گدایچیلیغینگدان ال چک، اینه، سانگا خازینا، نأمه گرک بوْلسا گؤتر - دیین.
اوْندا بأهلیلی دانا:
- آی، پاتیشا، بیز هر نیچیک آغا-اینم بوْلساق، سنینگ پاتیشالیق بیلن قازانان مالی-دۆنیأنگدن چیگیت یالی زات درکار دأل، سن یؤنه منی اؤز گۆنۆمه قوْی - دیییپدیر-ده، اؤزۆنینگ ویرانا هوْولۇسینا اؤتأگیدیپدیر. بأهلیلی دانانینگ هوْولۇسی هارۇن رشیت پاتیشانینگ کؤشگۆنه یاقین اکن. هارۇن رشیت هر گۆن تاغتیندا اوْتۇران واغتیندا بأهلیلی دانانینگ آهی-حاسرات بیلن دادی-پریات ادیپ آغلایان غاملی سسینی اشیدر اکن.
آردینی اوخو/Ardını oxu
Geçinem öz aýagyndan asarlar, goýnam
Bählili dananyň inisi Harun Reşit uly patyşa eken. Ol öz agasy Bählili danany ýanyna çagyryp:
- Aý, Bählili, sen bu diwanaçylyk-gedaýçylygyňdan el çek, ine, saňa hazyna, näme gerek bolsa göter - diýen.
Onda Bählili dana:
- Aý, patyşa, biz her niçik aga-inem bolsak, seniň patyşalyk bilen gazanan maly-dünýäňden çigit ýaly zat derkar däl, sen ýöne meni öz günüme goý - diýipdir-de, özüniň weýrana howlusyna ötägidipdir. Bählili dananyň howlusy Harun Reşit patyşanyň köşgüne ýakyn eken. Harun Reşit her gün tagtynda oturan wagtynda Bählili dananyň ahy-hasrat bilen dady-perýat edip aglaýan gamly sesini eşider eken.
آردینی اوخو/Ardını oxu