بابکین آندی

میکاییل ریضاقولوزاده

      آنا-بالا بوخاری قاباغیندا اوز-اوزه اوتورموشدولار. آنا حسرتلی و مئهریبان باخیشلارینی اوغلونون اوزوندن آییرمیردی. ائله بیل کی، یئنه اوندان آیریلاجاغیندان، بو قاراشین اوزه، بو چاتما قاشلارا، بو آلا گؤزلره حسرت قالاجاغیندان قورخوردو. نئجه ده قورخمایایدی. ایندی 7-8 ایل ایدی کی، بالاسینی دویونجا گؤرمه‌‌میشدی. او، ساربانا نؤکرچیلیگه وئریلنده 9-10 یاشیندا بیر اوشاق ایدی. ایندی 17-18 یاشلی بیر ایگید اولموشدور. کاروانلا بیرگه شهرلری، اؤلکه‌‌لری قاریش-قاریش گزمیش، قیشین شاختاسیندان، یایین قیزماریندان اوزونون دریسی برکیییب سرتلشمیشدی. اونون جاوان اوزونده کیشیلره مخصوص قالین جیزگیلر عمله گلمیشدی. او، ایندی یئکه بیر کیشییه بنزه‌ییردیسه ده، آناسی‌نین نظرینده یئنه بالاجا، مئهریبان، دجل بابک ایدی.

نوایی و حسین بایقارا

علیشیر نوایی، حسین بایقارا ساراییندا باش مونشی ایمیش. پادشاه همیشه نوایی‌نین دئدیکلرینه قولاق آسارمیش. گونلرین بیر گونی حسین بایقارا سحر سارایا گیرنده، نوایی‌یا باخیب دا ایشاره بارماغی ایله باشینی گؤسترمیشدی. نوایی ده بارماغی ایله دیلینی گؤسترمیش. حسین بایقارا باشینی ترپه‌تیب سارایا گیرمه‌دن قاییدیب گئتمیشدی.

بو واقعه‌نی گؤرن نوایی‌نین شاگیردلری ایما-ایشاره‌نین سببنی سوروشموشلار. نوایی:

- اؤزونوز دوشونون تاپین- دئیه سؤیله‌مه‌میش. شاگیرلر دوشونوب-دوشونوب هئچ تاپا بیلمه‌میشدیلر. اونلاردان بیری نوایینی سؤیلتمک مقصدی ایله مورکبی اندریب تؤکموشدو.

اوندا نوایی:

- عبدالطیف، نیه بئله پریشان خیال اولوبسونوز. مورکبی اندردینیز کی- دئمیشدی.

- باغیشلایین اوستاد،- دئمیشدی شاگیردی.ـ بایاقکی موعمانین سببنی دوشونوب، خیالیم قاچدی.

نوایی دئمه‌یه مجبور اولموشدو:

- حسین بایقارا:" باشا بلانی نمنه گتیرر؟" دئیه سوردو، من "دیل" دئیه جاواب وئردیم.

شاگیردلر نوایی‌نین زیرکلیگینه یئنه بیر داها قایل اولموشدولار.

کؤچورن: عباس ائلچین

نوایی و حسین بایقرا

علیشېر نوایی حسین بایقرا سراییده باش منشی اېکن. پادشاه‌ همه‌ وقت نوایی نینگ دېگنلریگه قولاق سالر اېکن. کونلردن بیر کونی حسین بایقرا اېرته‌لب سرایگه کیریب کېته‌یاتیب، نواییگه قره‌بدی-ده، کۉرسه‌تگیچ برماغی بیلن باشینی کۉرسه‌تیبدی. نوایی هم شو برماغی بیلن تیلینی کۉرسه‌تیبدی. حسین بایقرا باشینی چَیقه‌بدی-ده، سرایگه کیرمه‌ی قَیتیب کېتیبدی.

 بو واقعه‌نی کوزه‌تیب تورگن نوایی نینگ شاگردلری ایما-اشاره‌ نینگ سببینی سۉربدیلر. نوایی:

 — اۉزلرینگ اۉیلب تاپینگلر، — دېب ایتمه‌بدی. شاگردلر اۉیلب-اۉیلب هېچ تاپیش‌آلمه‌بدی. اولردن بیری نوایینی سۉزله‌تیش مقصدیده سیاه‌داننی اغدریب یوباریبدی.

 شونده نوایی:

 — عبدالطیف، نېگه‌ بونچه‌ خَیال پریشان بۉلمه‌سه‌نگیز. سیاه‌دان اغدریلدی-کو، — دېبدی.

 — کېچیرینگ استاذ، — دېبدی شاگردی.— حلیگی معما نینگ سببینی اۉیلب، خَیالیم قاچیبدی.

 نوایی ایتیشگه مجبور بۉلیبدی:

 —حسین بایقرا: «باشگه بلانی نیمه‌ کېلتیره‌دی؟» — دېب سۉردی، مېن «تیل» دېب جواب بېردیم.

 شاگردلر نوایی نینگ زیرکلیگیگه ینه‌ بیر مرته‌ قایل قالیبدیلر.

Navoiy va Husayn Boyqaro

Alisher Navoiy Husayn Boyqaro saroyida bosh munshiy ekan. Podsho hamma vaqt Navoiyning deganlariga quloq solar ekan. Kunlardan bir kuni Husayn Boyqaro ertalab saroyga kirib ketayotib, Navoiyga qarabdi-da, ko‘rsatgich barmog‘i bilan boshini ko‘rsatibdi. Navoiy ham shu barmog‘i bilan tilini ko‘rsatibdi. Husayn Boyqaro boshini chayqabdi-da, saroyga kirmay qaytib ketibdi.
Bu voqeani kuzatib turgan Navoiyning shogirdlari imo-ishoraning sababini so‘rabdilar. Navoiy:
— O’zlaring o‘ylab topinglar, — deb aytmabdi. Shogirdlar o‘ylab-o‘ylab hech topisholmabdi. Ulardan biri Navoiyni so‘zlatish maqsadida siyohdonni ag‘darib yuboribdi.
Shunda Navoiy:
— Abdullatif, nega buncha xayol parishon bo‘lmasangiz. Siyohdon ag‘darildi-ku, — debdi.
— Kechiring ustoz, — debdi shogirdi.— Haligi muammoning sababini o‘ylab, xayolim qochibdi.
Navoiy aytishga majbur bo‘libdi:
—Husayn Boyqaro: «Boshga baloni nima keltiradi?» — deb so‘radi, men «til» deb javob berdim.
Shogirdlar Navoiyning ziyrakligiga yana bir marta qoyil qolibdilar.

Çizmeli kedi

Charles Perrault

Bir zamanlar, üç oğlu olan bir değirmenci varmış. Değirmenci ölünce büyük oğluna değirmen, ortanca oğluna eşek, küçük oğluna da kedi miras kalmış. Küçük oğlu bu duruma çok üzülmüş.

“Kedi ne işine yarar ki insanın?” diye yakınmış. “Pişirip yiyemezsin bile.” Kedi bunu duymuş ve hemen cevap vermiş. “Kötü bir mirasa sahip olmadığınızı göreceksiniz efendim. Bana boş bir çuval ve bir çift de çizme verirseniz, neye yarayacağımı görürsünüz.”

Şaşkınlıktan ağzı bir karış açık kalan çocuk, kedinin istediklerini yapmış. Kedi çizmeleri giyince ayna karşısına geçmiş ve kendini pek beğenmiş. Sonra kilerden taze bir marulla güzel bir havuç seçip ormanın yolunu tutmuş. Ormanda çuvalın ağzını açmış, marulla havucu çuvalın içine yerleştirip bir ağacın arkasına saklanmış. Çok geçmeden taze sebzelerin kokusunu alan küçük bir tavşan çuvalın yanına gelmiş, zıplayıp içine atlamış. Kedi saklandığı yerden çıkıp çuvalın ağzını sıkı sıkı bağlamış.

Qora baliqcha

Samad Behrangiy

   Qishning chilla kechasi edi. Dengiz tubida keksa bir baliq o‘n ikki ming bolasi va nabirasini atrofiga to‘plab olib ertak aytib berayotgan ekan:
— Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, qadim zamonda kichkinabir irmoqda qora baliqcha onasi bilan birga yashar ekan. Irmoq baland tog‘dagi bir qoyadan chiqib vodiyning etaklarigacha oqib borar ekan. Ona-bola baliq irmoq tubidagi katta tosh tagini o‘zlariga uy qilib olishgan ekan. Toshni qoplagan yo‘sinlar uyning tomi vazifasini bajarar ekan. Baliqlar tunda yo‘sin ostiga kirib uxlashar ekan. Qora baliqcha bir marta bo‘lsa ham yo‘sinlar ostidan chiqib oy nurini ko‘rishni orzu qilar ekan. Ona baliq va mittivoy ertalabdan kechgacha bir–birini ortidan suzib aylanish bilan kun o‘tkazishar, ba’zida boshqa baliqlar bilan birga kichik irmoqda u yoqdan bu yoqqa suzib yurishar ekan.
Bola baliq o‘zini juda yolg‘iz sezar ekan. Chunki o‘n ming uvildiriqdan bor–yo‘g‘i shu qora baliqcha tirik qolgan ekan. Qora baliqcha bir necha kun g‘amgin bo‘lib qolibdi. Xuddi betob bo‘lgandek, u yondan bu yonga sekin-sekin suzib yurar, boshqa vaqtdayam xuddi shunday jimgina onasiga ergashib yuraverar ekan. Onasi mittivoyning ahvolidan tashvishlanar, tezroq tuzalib ketishini umid qilar ekan. Ammo qora baliqchaning dardi shunchaki o‘tkinchi bir dard emas ekan.

یوخو

یازان : عباس ائلچین

".... سن هارالاردا ایدین ؟ سنی گؤیده آختاریردیم یئرده تاپدیم " دئییب  بیلگینی سیخدی. کیشی قیشقیریب یوخودان داشلاندی. گونش آچیشقادان ایچری بویلانمیشدی.  قان تر ایچینده ایدی. آیاغا قالخدی. اورگی کؤکسونو سؤکوب چیخاجاقدی سانکی. یئنه بو قورخونج یوخو ایله آییلیردی. " بو بیر اویاری می ؟ بو تئزلیکده اؤله جگم می؟ " دئییندی کیشی- " یوخ! یوخ ! اؤلمک ایسته میرم، هله چوخ گنجم. اؤلومون الیندن بیر یئرلره قاچمالی یام . نئجه اولورسا اولسون اؤلومسوزلوگو تاپمالی یام....".

کیشی بوخچاسینی باغلادی. آز گئدیب اوز گئدیب دره تپه دوز گئده جکدی. ال ترپتملی ایدی. تلسیک یولا قویولدو. هارا گئده جگینی بیلمیردی آنجاق باش آلدی گئتدی. بیچینچیلرین آیرانیدان ایچدی ؛ چوبانلارین دوغراماجیندان یئدی ، آغاجلارین کؤلگه سسینده یاتدی.

TOHUM

Bir zamanlar, Uzak Doğuda, artık yaşlandığını ve yerine geçecek birini seçmesi gerektiğini düşünen bir imparator varmış. Yardımcılarından ya da çocuklarından birini seçmek yerine; Kendi yerine geçecek kişiyi değişik bir yolla seçmeye karar vermiş. 

ساققاللی اوشاق

 جلیل محمدقولوزاده

     بو حئکایه‌نی ناغیل ائلمه‌میشدن قاباق بونو ایسته‌ییرم دئیم کی، بیر پارا اوشاقلاردا بئله بیر پیس خاصیت اولور کی، اللرینه کارانداش دوشن کیمی باشلاییرلار ائوین دیوارلارینی یازماغا. هله چوخوسو کؤمورنن ده، تباشیرنن ده یازیر. هله سن کؤمورو و تباشیری دئییرسن، من ائله پیس اوشاق گؤرموشم کی، الینه میسماری، یا بیچاغی آلیب دیوارلاری جیزیب خاراب ائله‌ییر.

   ندنسه، دیوار یازان اوشاقلارنان منیم آرام یوخدو؛ اوندان اؤترو کی، اگر سن یاخشی اوشاقسان و کؤنلون مشق ائله‌مک ایسته‌ییر، گؤتور کاغیذی، قلمی، بیر یئرده اوتور و نه قدر کئفیندیر، یاز.

ایندی کئچک ناغیلیمیزا:

Saqqallı uşaq

Cəlil Məmmədquluzadə

Bu hekayəni nağıl eləməmişdən qabaq bunu istəyirəm deyəm ki, bir para uşaqlarda belə bir pis xasiyyət olur ki, əllərinə karandaş düşən kimi başlayırlar evin divarlarını yazmağa. Hələ çoxusu kömürnən də, təbaşirnən də yazır. Hələ sən kömürü və təbaşiri deyirsən, mən elə pis uşaq görmüşəm ki, əlinə mismarı, ya bıçağı alıb divarları cızıb xarab eləyir. 
Nədənsə, divar yazan uşaqlarnan mənim aram yoxdu; ondan ötrü ki, həylə sən yaxşı uşaqsan və könlün məşq eləmək istəyir, götür kağızı, qələmi, bir yerdə otur və nə qədər kefindir, yaz. 
İndi keçək nağılımıza.