تورک بالاسی TÜRK BALASI

TÜRK DÜNYASI UŞAQ ƏDƏBİYYATI

آنادیلی حاقّیندا حکایه: طوطو قوشو

+0 BƏYƏN


طوطو قوشو

سلیمان ثانی آخوندوف (1936-1875)

 بیری واردی، بیری یوخدو بیر چال-چپری داغیلمیش، گوللری سولوخموش، آغاج‌لاری یاری قوروموش بیر کؤهنه باغ واردی. باغین قوشلاری بو خارابادا چوخ مشققت ایله گون کئچیریردیلر. گونلرین بیر گونونده بو باغا هارادانسا بیر بولبول اوچوب گلدی و بیر نئچه نغمه اوخوماقلا باغداکی قوشلاری باشینا جمع ائتدی. قوشلار ییغیلان کیمی بولبول اونلارا بیر فصیح و بلیغ نیطق سؤیله‌دی. بو نیطقدن قوشلار بیر شئی آنلامادیلارسا دا، یئنه چوخلاری آلقیشلاییب  "‌احسن! احسن!‌"  دئدیلر. سونرا بولبول اؤزونون گؤزل ویلایت‌لرینی بوراخیب بو باغا گلمک قصدینی بیان ائتدی و دئدی: 

  - منیم عزیز قارداش‌لاریم! من یاشیل چمن‌لری، لاله‌زار گولشن‌لری بوراخیب بو ویرانه‌یه گلدیم کی، سیز بدبخت قارداش‌لاریمی دا اؤزوم کیمی موسیقی ایشلرینه آشنا ائدیم. 



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

ماوی قان - علی حیدری آغ اسماعیل

+0 BƏYƏN

ماوی قان

علی حیدری آغ اسماعیل

آیسل گؤزل، گؤیچک بیر قیز ایدی. رسیم چکمگی چوخ سئویردی. او هر گون بویالی قلم‌لرینی یئره تؤکوب ساعات‌لارجا اونلارلا اویناییب خوش زامان‌لار کئچیره‌رک رسیم‌لر چکیردی: آلما- هئیوا، ، قیز- اوغلان، ائو- ائشیک، داغ- داش ...

چکدیکلرینی آتاسینا گؤستریردی. آتاسی ایسه اونون اوزون ساچلارینی تومارلایاراق آلقیشلاییردی.

بیرگون آتاسی قزئت اوخویارکن دئدی؛ اورمو گؤلو یاواش-یاواش قورویوب دوزلاغا چئویریلمکده‌دیر.

بالاجا قیز خودیکلندی.آنسیزین بیر شئی عاغلینا گلدی؛ او اورمو گؤلونو چکمک ایسته‌دی. بیرآز دوشونوب داشیندی! ماوی بویا نئچه واخت ایدی اوندان کوسموشدو! اونا گؤره‌ ده قوتونون ایچینده گیزلنمیشدی. گؤره‌سن سببی نه ایمیش؟!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

خینالی علی

+0 BƏYƏN

 

خینالی علی 

    یوزباشی فاروق جبهه‌یه یئنی گلن عسگرلری گؤزدن گئچیره-گئچیره  اونلارلا دانیشیر هارالیسان کیمی سورغولار سوروشوردو. بیردن ساچی‌نین اورتاسی سارالمیش بیر اوشاق گؤردو.    

   " آدین نه سنین اؤولادیم؟... "  

   "علی... "  

   " هارالیسان؟... "  

   " توقات‌ین زیله‌سیندنم... "  

   " یاخشی اؤولادیم بو باشین حالی نه؟... "  

   " آنام جبهه یه گلیرکن خینا یاخدی کوماندیریم... "  

   " نییه؟... "  

   " بیلمیرم کوماندیریم... "  

   " یاخشی گئده بیلرسن خینالی علی... "  

      او گوندن سونرا هر کس اونا خینالی علی دئیر. هر کس باشینداکی خینایلا لاغ ائدر. قیسا مودتده اورگه یاتان و جسور داورانیش‌لاری ایله بوتون یولداش‌لاری نین سئوگیسینی قازانار. بیر گون عاییله‌سینه مکتوب یازماق ایستر. علی نین اوخوم-یازماسی دا یوخدور؛ یولداشلاریندان کؤمک ایستر. هامی بیرلیکده باشلارلار یازماغا. علی سؤیله‌یر یولداش‌لاری یازار:

 " سئویملی آتا-آنام! اللرینیزدن اؤپورم. من بورادا چوخ یاخشی‌یام مندن نیگران اولمایین... "     

  باجیسینی اؤزوندن کیچیک قارداشینی سوروشار. کندلی‌لرینه، نیگران اولمامالارینی، وار اولدوقجا دوشمنین بیر‌ آددیم بئله ایره‌لی‌‌یه بیلمه‌یه‌جگینی یازدیریر.

غورورلا مکتوبونو بیتیرنده  بیردن عاغلینا بیر شئی گلیر. علی‌‌‌نین آردینجا عسگره گله‌جک بیر قارداشی وار. خوصوصی اولاراق آناسینا یازدیریر:  

  "آنا جانیم! عسگره گلنده باشیما خینا یاخدین، بورادا کوماندیرلریم ، یولداشلاریم همیشه منله ظارافات ائدیب لاغا قویورلار. ساقین قارداشیم احمدین باشینا یاخما اونو دا لاغا قویماسینلار. اللریندن اؤپورم."

   .. آرادان زامان کئچر. اینگیلیس‌لر ساواشی قازانماق اوچون بوتون گوجلری ایله گئلی‌بولویا باسقین ائدرلر. بو جبهه‌نی مودافیعه  ائدن عسگرلر تک-تک شهید اولارلار. بونلارا یاردیمینا گئدن احتیاط قووّه‌لری ده یئترلی دئییل.گئلی‌بولو دوشمنین الینه دوشمک اوزره‌دیر. 

      خینالی علی نین کوماندیری ده اولایی  گؤروب یئرینده دایانا بیلمیردی. بولوگو هله چاتیشمایا حاضیر دئییلدی. اونلار یئنی گلمیشدیلر. کوماندیرلرین بو دوشونجه‌لی حالینی گؤرن و دورومون وخامتینی آنلایان خینالی علی ایله  یولداش‌لاری کوماندیرلرینه یالواریب یاخاراق اورایا گئتمک ایسته دیکلرینی سؤیله‌یرلر. کوماندیرلری اونلاری اؤلومه گؤندردیگینی بیله-بیله چاره سیز گؤندریر. 

     خینالی علی نین بؤلوگوندن کیمسه ساغ قالماز هامیسی شهید اولموشدور. آرادان زامان کئچر. خینالی علی‌نین عاییله‌سینه یازدیغی مکتوبون جاوابی گلیر. کوماندیرلری گؤزلری دولو-دولو مکتوبو آچیب اوخوماغا قرار وئررلر (بو مکتوبون اصلی چاناق‌قالا موزه‌سینده سرگیلنمکده دیر.) آتاسی علی‌یه یازدیریب: " اوغولوم علی نئجه‌سن، یاخشی‌سانمی؟ گؤزلریندن اؤپوب سالام گؤندریرم. اؤکوزو ساتدیق پولون یاریسینی سنه، یاریسینی دا جبهه یه گئده‌جک قارداشینا وئریریک. ایندی اؤکوزون یئرینه تارلانی اؤزوم سورورم. اونسوز دا چوخ یورولمورام .سیزده بیزدن یانا نیگران اولمایین بورادا هر شئی یولوندادیر".

مکتوبو یازان قوهوم کندلی‌لری، کاغیذین سونوندا:"علی!  آنانین دا سنه دئیه‌جک بیز سؤزو وار..."دئیه آرتیریب:   

  - " اوغلوم علی، یازمیسان کی باشیمداکی خینایلا لاغ ائتدیلر، قارداشیما دا یاخما دئمیسن. 

  قارداشینا دا یاخدیردیم. کوماندیر و یولداش‌لارینا سؤیله سنینله لاغ ائتمه سینلر. بیز ده اوچ شئیه خینا یاخارلار: 

  1- گلین گئدن قیزا؛ گئتسین عاییله‌سینه، اوشاق‌لارینا قوربان اولسون دئیه... 

  2- قوربان‌لیق قوچا؛ آللاها قوربان اولسون دئیه... 

  3- عسگره گئدن ایگیده؛ وطنه‌میزه  قوربان اولسون دئیه... 

  گؤزلریندن اؤپورم. آللاهین آمانیندا اولون... "    

  مکتوبو اوخویان علی‌نین کوماندیری  ایله  دیگرلری هیچقیرا -هیچقیرا آغلاشماقدا ایدیلر.

کؤچورن: عباس ائلچین

   



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

İstəsəniz inanın, istəməsəniz də inanın

+0 BƏYƏN



İstəsəniz inanın, istəməsəniz də inanın

Müəllif: Gülzar İbrahimova

Bir gün Gülzar nənə uşaqları yığdı başına, başladı onlara cavanlığından danışmağa. Qoca nənə duzlu, məzəli söhbətinə belə başladı:

- Balalarım, sizə keçmişdə olmuşlardan bir sirr açacağam, məəttəl qalacaqsınız. Onda jurnalımızın doğrudan da sehrli olduğuna inanacaqsınız!

Amma bəri başdan deyirəm, istəyirsiniz inanın, istəyirsiniz inanmayın. Öz işinizdir!

- Danış Gülzar nənə, inanarıq!

- Jurnal təzə-təzə çıxmağa başlayırdı. Hər dəfə jurnal mətbəəyə çapa gedəndə bir dənəsini tez hazırlayıb verirdilər bizə. Biz də onu diqqətlə, başdan-ayağa oxuyandan sonra, kütləvi çapına icazə verirdik. Bu dəfə də belə oldu. İşin axırına yaxın, elə işdən çıxıb evə getmək istəyirdim, mətbəədən mənə jurnal göndərdilər. Fikirləşdim ki, işdə ona baxsam, gərək gecəyə qədər qalım redaksiyada. Ona görə də qoydum stolun üstünə ki, işıqları, çayniki söndürüm, çıxım. Çıxanda jurnalı da götürmək istədim, gördüm jurnal yoxdu. Məəttəl qaldım. Otaqda məndən savayı heç kəs yox idi. İndicə əlimlə qoyduğum bir şey necə yox ola bilər?!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Bagyşlamak

+0 BƏYƏN


Bagyşlamak

Gün­ler­de bir gün mu­gal­lym okuw­çy­la­ra dur­muş ba­ra­da sa­pak alar­lyk­ly tej­ri­be ge­çi­rip gör­me­gi tek­lip ed­ýär. Okuw­çy­lar bu tek­li­bi­ ikir­jiň­len­män ka­bul ed­ýär­ler. Mu­gal­lym:
– Diý­mek, gep­leş­dik. Er­tir äh­li­ňiz ýa­ny­ňyz bi­len bir ki­log­ram kar­toş­ka ge­ti­riň! — diý­ýär.
Okuw­çy­lar bu ýum­şa hiç hi­li dü­şün­me­dik bol­sa­lar hem mu­gal­ly­myň tab­şy­ran ýum­şu­ny ýe­ri­ne ýe­tir­ýär­ler. Mu­gal­lym syn­pa gi­re­nin­de okuw­çy­la­ryň her­si­niň par­ta­sy­nyň üs­tün­de düýnki sargydynyň taýýardygyny görýär. Mu­gal­lym ola­ryň bi­le­si­ge­li­ji göz­le­ri­ne mä­hir­li se­re­dip:
– In­di bol­sa, şu gü­ne çen­li ba­gyş­la­ma­dyk her bir jo­ra­ňy­zyň ýa-da dos­tu­ňy­zyň ady­ny bir kar­toş­ka ýa­zyp tor­ba sa­lyň! — diý­ýär.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Çigit satýan gyzjagaz

+0 BƏYƏN

Çigit satýan gyzjagaz 

Ýowşan Annagurban

Men o gyzjagazy aýazly gyş günleriniň birinde, Aşgabadyň "Parahat" mikroraýonynyň başlanýan ýerindäki jaryň üstünden geçýän köpriniň ýanynda gördüm. Şondanam ol meniň gözümde galdy...

Ir ertirdi. Adamlar işe howlugyşyp barýardylar. Gyzjagaz bolsa, öňüne çaga oturgyçjygyny alyp, köpriniň ýanynda dik durdy. Ýöne duranokdy, çigit satyp durdy. Çepiksije, garajürjenje, alty-ýedi ýaşlaryndaky gyz çaga, ir ertir ýyly düşekde myrlap ýatmaga ýa-da kitaplaryny goltuklap mekdebe gitmäge derek, gyşyň aňzagynda, köpriniň üstüne çykyp çigit satýardy.

Köpriniň hem asfalt ýoluň üstünden taýyp gelýän sowuk ýel gyzjagazyň egnindäki dermantin keltekçedir çit köýnekden göni geçip, arryjak petekäni bir zarbada elesledip alyp, inçejik aýajyklaryny dagam doňara getiren borly, ol duran ýerinde, burny soýuk-sypjyryk köwüşjiginiň bir ökjesine, birem daraklygyna agram berip, özem bilmän çalaja bökjekleýärdi. Başyndaky ýaglyjagam gyşaryp, ony bolşundanam horaşaja, ejiz görkezýärdi.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Bella Prenses Masalı – Güzel ve Çirkin

+0 BƏYƏN

Bella Prenses Masalı – Güzel ve Çirkin

 Bir zamanlar, bir Büyücü yakışıklı ancak bencil bir prensi çirkin bir yaratığa dönüştürmüş. Büyücü giderken arkasında büyülü bir gül bırakmış. Son gül yaprağı düşmeden önce prens gerçek aşkını bulamazsa sonsuza dek çirkin bir yaratık olarak kalacakmış.


آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

گچینِم اؤز آیاغیندان آسارلار، قوْینام

+0 BƏYƏN

گچینِم اؤز آیاغیندان آسارلار، قوْینام 
بأهلیلی دانانینگ اینیسی هارۇن رشیت اۇلی پاتیشا اکن. اوْل اؤز آغاسی بأهلیلی دانانی یانینا چاغیریپ: 
- آی، بأهلیلی، سن بۇ دیواناچیلیق-گدایچیلیغینگدان ال چک، اینه، سانگا خازینا، نأمه گرک بوْلسا گؤتر - دیین. 
اوْندا بأهلیلی دانا: 
- آی، پاتیشا، بیز هر نیچیک آغا-اینم بوْلساق، سنینگ پاتیشالیق بیلن قازانان مالی-دۆنیأنگدن چیگیت یالی زات درکار دأل، سن یؤنه منی اؤز گۆنۆمه قوْی - دیییپدیر-ده، اؤزۆنینگ ویرانا هوْولۇسینا اؤتأگیدیپدیر. بأهلیلی دانانینگ هوْولۇسی هارۇن رشیت پاتیشانینگ کؤشگۆنه یاقین اکن. هارۇن رشیت هر گۆن تاغتیندا اوْتۇران واغتیندا بأهلیلی دانانینگ آهی-حاسرات بیلن دادی-پریات ادیپ آغلایان غاملی سسینی اشیدر اکن.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Geçinem öz aýagyndan asarlar, goýnam

+0 BƏYƏN

 

Geçinem öz aýagyndan asarlar, goýnam




Bählili dananyň inisi Harun Reşit uly patyşa eken. Ol öz agasy Bählili danany ýanyna çagyryp:

- Aý, Bählili, sen bu diwanaçylyk-gedaýçylygyňdan el çek, ine, saňa hazyna, näme gerek bolsa göter - diýen.
Onda Bählili dana:
- Aý, patyşa, biz her niçik aga-inem bolsak, seniň patyşalyk bilen gazanan maly-dünýäňden çigit ýaly zat derkar däl, sen ýöne meni öz günüme goý - diýipdir-de, özüniň weýrana howlusyna ötägidipdir. Bählili dananyň howlusy Harun Reşit patyşanyň köşgüne ýakyn eken. Harun Reşit her gün tagtynda oturan wagtynda Bählili dananyň ahy-hasrat bilen dady-perýat edip aglaýan gamly sesini eşider eken.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Bäxet

+0 BƏYƏN

Bäxet

 Gabdulla Tukay  

Ber şähärneñ çitendä genä öç ağay-ene toralar ide. Bolarnıñ, nindi genä eşkä totınsalar da, ni säbäptänder eşläre uñğa kitmi ide.
Bu ağay-enelär eşläre uñmawında üz-üzlären ğayıplärgä uylap ta qaramıyça, haman Bäxet yuqlığınnan ğına kürälär ide.
Berzaman niçekter Bäxet, küzgä kürenmiçä genä, bolarğa qunaqqa kilde dä bu öç ağay-enegä, nindi genä eş başlasalar da, yärdäm itärgä süz birde.
Bu waqıtta öç ağay-eneneñ berse säwdägärlekkä totınğan ide. Därxal’ Bäxetneñ yärdäme ilä ni satsa — annan fayda, ni alsa — annan tabış itep, berniçä köndä malı wä xäzinäseneñ xisabı bulmağan ber zur bay bulıp kitte.
Şul uq Bäxet kilgän zamanda ikençe qardäşe mäxkämädä kyätib (pisar’) ide. Bu da Bäxet arqasında xaqimlek däräcäsenä kütärelde; medal’lär birelde.
Sez inde öçençesenä dä Bäxet yärdäm itteme, diersez.
Nik itmäsen, itte: öçençe qardäş çeben tota ide. Xäzer, Bäxetneñ bulışlığı ilä, qulın seltägän sayın çeben tota; hiçber seltägäne buşqa kitmi.
Bäxet qunaqqa ğına kilde, digän idek bit. Döres, Bäxet ozaqlamadı, kitte.
İke karendäş zur bay wä däwlätle buldılar. Öçençese, haman yawız Bäxetne yamanlap, awıldan awılğa, suqrana-suqrana, qapçıq totıp telänergä kitte.
 

* * *

Uquçı! Uşbu xikäyädä kem ğayıple ikänen üzeñ xaqim bulıp xökem it.

 Mäxkämä — sud.

Xaqimlek — sud’yalıq.

 

(Çığanaq: Tuqay G. Saylanma äsärlär: şiğırlär, poemalar häm çäçmä äsärlär. – Qazan: Tatar. kit. näşr., 2003. – 480 b.)

G.Tuqaynıñ tormış häm icat yılyazması: 1906 yıl

Qaynaq: gabdullatukay.ru




BÖLÜM: Hekayə,

کیبریتچی قیز

+0 BƏYƏN

کیبریتچی قیز

هانس کریستین آندرسن

کؤچورن: عباس ائلچین

     چوْخ سوْیۇق قیش گئجه‌لریندن بیری؛ ایل‌باشی گئجه‌سی. ائشیکده هاوا چوْخ شاختا. سانکی بیر دامدان بیر داما پیشیک آتلانارکن هاوادا دوْنۇپ قالاجاق. سوْیۇق هاوا آدامین ایلیکلرینه قدر ایشله‌ییر. بئله بیر سوْیۇق هاوادا، قارانلیقدا، اۆزرینده پالتوْ، باشیندا بؤرک، الینده الجک، آیاغیندا پوْتینی اوْلان اینسانلار بئله اۆشۆرکن. پالتاری ییرتیق ، یاماقلی، باشی آچیق، آیاغیندا هئچ‌بیر شئی اوْلمایان، ساری ساچلی کیچیک بیر قیز اۇشاغی گئجه‌نین قارانلیغیندا کیچیک-کیچیک آددیملارلا آیاق‌یالین گئدیر. 
ائودن چیخارکن گئیدیگی باشماقلار، آز اؤنجه قارشیدان قارشییا گئچمک ایسترکن یوْلدا گلن ماشینی گؤرۆنجه تلاشلانیب قاچماغا باشلایینجا آیاغیندان چیخدی. باشماغین بیری ایتدی. بیرینی ایسه بیر اوْغلان اۇشاغی، "ایره‌لیده بیر قوْچاغیم اوْلسا بۇ باشماغی بئشیک ائده‌رم" دئیه سؤیله‌یه‌رک، گؤتۆرۆب اۇزاقلاشدی. چۆنکۆ گئیدیگی باشماقلار آنا‌سی‌نین داها اؤنجه‌دن گئیدیگی باشماقلار ایدی. دوْغال اوْلاراق دا بۇ کیچیک قیزین آیاغینا بؤیۆک گلیردی. 
بؤیۆکده اوْلسا، أن آزیندان آیاقلارینی بیر آزدا اوْلسا سوْیۇقدان قوْرۇیان باشماقلاری آیاغیندا اوْلمادیغیندان آیاقلاری سانکی گؤیرمیشدی. گۆجلۆکله یئریییردی. اۆزرینده اوْلان اسکی اؤنلۆگۆنۆن جیبینده بیر چوْخ کیبریت وار ایدی. بیر نئجه دنه ده الینه آلمیش بۇ شکیلده کیبریت ساتماغا چالیشیردی. گۆن بوْیۇ دوْلانمیش، گئجه اوْلماسینا باخمایاراق هله بیر دنه بئله کیبریت ساتامامیشدی. کیچیک کیبریتچی قیزین قارنی آجیقمیش، سوْیۇقدان دوْلایی دوْنمۇش حالدا هله‌ ده گئدیر، بلکه بیر کیبریت ساتارام دا بیرآز پۇل قازانارام دئییردی. بیر یاندان دا چئوره‌نی ایزله‌ییردی. ایل‌باشی اوْلماسی ندنییله بۆتۆن ائولرین پنجره‌لریندن ایشیقلار یاییلیردی. کۆچه‌لرده گؤزل هشترخان قیزارتماسی ایگلری گلیردی. عاییله‌لر ائولرینده اۇشاقلاری ایله مۇتلۇ بیر شکیلده زامان گئچیریردیلر. 
کیچیک کیبریتچی قیز: "بۇ گئجه ایل‌باشی گئجه‌سی ایدی. " دئیه عاغلیندان گئچیردی.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Kibritçi Kız Masalı

+0 BƏYƏN

Kibritçi Kız Masalı

Hans Christian Andersen

Çok soğuk kış gecelerinden biri ve yılbaşı gecesi. Dışarıda hava çok sert. Sanki bir damdan bir dama kedi atlarken havada donup kalacak. Soğuk hava insanın iliklerine kadar işliyor. İşte böyle bir soğuk havada ve karanlıkta, üzerinde montu, başında beresi, elinde eldiveni, ayağında botu  olan insanlar bile üşürken. Elbisesi yırtık ve yamalı, başı açık, ayağında hiçbir şey olmayan, sarı saçlı küçük bir kız çocuğu gecenin karanlığında küçük küçük adımlarla yalın ayak yürüyor.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

کوپه‌گیرن قاری‌نین نصیحتلری

+0 BƏYƏN

کوپه‌گیرن قاری‌نین نصیحتلری 
مؤلیف: گولزار ایبراهیمووا 

نوه‌سی ننه‌گول کوپه‌گیرن قارییا دئییر: 
- ننه، صینیف یولداشلاریمین هامیسی اؤزونه صنعت سئچیب، بیلمیرم من هانسی پئشه‌یه یییه‌له‌نیم کی، گله‌جکده اذییتسیز چوخلو پولوم اولسون. قالمیشام فیکیرلشه-فیکیرلشه. کؤمک ائل، نئیله‌ییم؟ 
- هه، ننه‌ن سنه قوربان اولماسین، حیاتی‌نین چتین دؤورونده‌سن. اؤزونه ائله پئشه سئچمه‌لیسن کی، هم حیاتین گؤزل کئچسین، هم وارین-دؤولتین چوخ اولسون، هم ده هئچ بیر ایش گؤرمه‌یه‌سن، قارشیندا ایشله‌سینلر، سن ده تاماشا ائله‌یه‌سن. هامی سندن قورخسون، سنه هدیه‌لر وئرسینلر، خوش سؤزلر دئسینلر. بئله ایشلر چوخدور. من سادالاییم، سن سئچ!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

بابکین آندی

+0 BƏYƏN


  بابکین آندی

میکاییل ریضاقولوزاده

      آنا-بالا بوخاری قاباغیندا اوز-اوزه اوتورموشدولار. آنا حسرتلی و مئهریبان باخیشلارینی اوغلونون اوزوندن آییرمیردی. ائله بیل کی، یئنه اوندان آیریلاجاغیندان، بو قاراشین اوزه، بو چاتما قاشلارا، بو آلا گؤزلره حسرت قالاجاغیندان قورخوردو. نئجه ده قورخمایایدی. ایندی 7-8 ایل ایدی کی، بالاسینی دویونجا گؤرمه‌‌میشدی. او، ساربانا نؤکرچیلیگه وئریلنده 9-10 یاشیندا بیر اوشاق ایدی. ایندی 17-18 یاشلی بیر ایگید اولموشدور. کاروانلا بیرگه شهرلری، اؤلکه‌‌لری قاریش-قاریش گزمیش، قیشین شاختاسیندان، یایین قیزماریندان اوزونون دریسی برکیییب سرتلشمیشدی. اونون جاوان اوزونده کیشیلره مخصوص قالین جیزگیلر عمله گلمیشدی. او، ایندی یئکه بیر کیشییه بنزه‌ییردیسه ده، آناسی‌نین نظرینده یئنه بالاجا، مئهریبان، دجل بابک ایدی.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

Askar bola

+0 BƏYƏN



Askar bola

Chingiz Aytmatov

       U besh yoshlarida otasini birinchi marta kinoda ko‘rdi.

Bu voqea har yili sovxozning jun qirqimi o‘tkaziladigan o‘sha katta qocharida sodir bo‘lgan edi. Qochar shifer bilan yopilgan, u shundoqqina adirning etagida, yo‘l yoqasida joylashgan bo‘lib, uzoqdan oqarib ko‘rinib turardi.
Avvalbek bu yerga onasiga ergashib o‘ynab kelardi. Onasi, Jiyangul, sovxozning aloqa bo‘limida telefonistka edi. Har yili qirqim mavsumi boshlangach, u qirqim punktiga yordamchi bo‘lib ishga joylashardi. Buning uchun Jiyangul o‘zining otpuskasini va ekish, qo‘zilatish mavsumida kommutatorda kechayu kunduz ish vaqtidan tashqari ishlaganligi uchun beriladigan dam olish kunlarini ham olib, bu yerda ham qirqimning to oxirgi kunlarigacha tinim bilmay mehnat qilar edi. Jun qirqishga haq to‘lash ishbay asosida bo‘lib, yaxshigina daromad olish mumkin edi. Eri urushda o‘lgan bir bechora beva uchun har bir tiyinning o‘z o‘rni bor-da axir! Haliyam oila katta emas, ular nihoyati ikki jon: o‘zi-yu, bolasi. Baribir kattami-kichikmi, oila oila-da: oziq-ovqat, o‘tin-cho‘p, kiyim-kechak va yana allaqanday narsalar deganday, hammasini o‘z vaqtida g‘amlab qo‘yish kerak.
Tashlab ketadigan kishisi bo‘lmaganligi uchun Jiyangul o‘g‘lini ham o‘zi bilan birga ishga olib borardi. U esa bu yerda qirqimchilar va cho‘ponlarning o‘zi tengi kir-chir bosgan bolalari va pahmoq yungli cho‘pon iti bilan kuni bo‘yi chopqillab o‘ynagani-o‘ynagan edi.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,