تورک بالاسی TÜRK BALASI

TÜRK DÜNYASI UŞAQ ƏDƏBİYYATI

اجـِکه جان

+0 BƏYƏN
اجـِکه جان

اجـِکه جان
















   بیری بارمئش، بیری یوُقمئش. اؤنگلر بیر غارئپ آدام بارمئش. اوُنونگ بیر غئزئ بیلن بیر اوُغلئ بارمئش. غئزئ نئنگ آدئ اجـِکه جان، اوُغلونئنگ آدئ بوُلسا بایمئرات مئش. بیر گۆن اوُلارئنگ غاپئسئنا بیر سایئل گلیپ، ایمأگه زات دیلأپدیر. غارئپ آدام اوُنگا:
-کؤمک اتمأگه زادئم یوُق، آرپا-بوغدایئم بوُلمادئ- دیییأر. سایئل:
- اگر-ده غئزئنگئ اؤلدۆریپ آرپا، اوُغلونگئ اؤلدۆریپ بوغدایا سپسنگ، حاصئلئنگ کؤپ بوُلار-دیییأر.
اجکه جان بو گۆررۆنگی اشیدیپ، دررو البوقجاسئنئ آلئپ، دوُغانئ بایمئرادئ چاغئریار. بایمئرات آشئق اوُیناپ دوران یریندن غایداسئ گلمأندیر. اجکه جان شـِیله یالبارسا-دا اوُل گلمأندیر. آحئرئ اجکه جان: 
- باللئ، آی باللئ، آلتئندان ساقغا برِیین، گل- دیییپدیر.
بایمئرات اجکه جانئنگ یانئنا گلنده، اجکه جان اوُنگا:
- باللئ بو گۆن بیر سایئل گلدی، زات دیلِدی، یوُق دیلنده، اوُل، غئزئنگئ اؤلدۆر آرپا، اوُغلونگئ اؤلدۆر بوغدایا سِپ دییدی، دأدِم حم بوُلیار دییدی. بیز چالاسئم بو یردن غاچامالئ- دیییأر.

آتالارئنا بیلدیرمأن غاچماق اۆچین بولار بیر پیکره گلیپ، بیر یرده اوُیناپ اوُتئرقا، بایمئرات اجکه جانئنگ باشداراغئنئ آلئپ غاچیار، اجکه جان حم اوُنونگ ائزئندان قاوان بوُلوپ اؤیدن غاچئپ گیدیأرلر.
دأده سی مونئ بیلیپ، اوُلارئنگ ائزئنا دۆشیأر، "یـِتدیم، یـِتدیم" دیینده، اجکه جان باشداراغئنئ زئنگیار، دأده سی نینگ اؤنگۆندن چئرماشئق چـِتی چئقیار، دأدِسی زوُردان چتیدن چئقئپ ینه-ده اوُلارئنگ ائزئندان قاویار. بو گزک اجکه جان آیناسئنئ زئنگیار، دأدِسی نینگ اؤنگـۆندن اولئ بیر دریا چئقیار، دأدِسی سووا گیریأر و شوُل سوودا بوُغلوپ اؤلیأر.
شـِیدیپ ایکی دوُغان چؤله طاراپ گیدیبریأرلر. آز یؤرأپ، کؤپ یؤرأپ، دۆز یؤرأپ، چؤل یؤرأپ، آچ-سووسئز ائسغئنلارئ غالماندئر. اوُلارئنگ اؤنگۆندن بیر آرنا چئقئپدئر. بایمئرات سوو یچجک بوُلاندا، اجکه جان:
- باللئ، بو سوو غوشلارئنگ سووودئر، موندان ایچسنگ غوش بوُلارسئنگ- دیییپ، اوُنئ سوو ایچمأگه غوُیماندئر. دم-دینچ آلئپ، ینه یوُلا دۆشۆپدیرلر. اؤنگلریندن ینه بیر آرنا چئقئپدئر. بایمئرات اوُندان سوو ایچجک بوُلاندا، اجکه جان:
- باللئ، بو سوو کییکلرینگ سووودئر. موندان ایچسنگ کییک بوُلارسئنگ- دیییپدیر.
بایمئرات غاتئ سووسانسوُنگ، اجکه جانا بیلدیرمأن، شوُل آرنانئنگ باشئندا کؤوشۆنی غالدئران بوُلوپ گیدیپدیر. بیرآز یؤرأنلرینده، بایمئرات:
- اجکه جان، کؤوشۆم سووونگ باشئندا غالئپدئر- دیییأر. کؤوشی گتیرمأگه اجکه جان غایتجاق بوُلسا-دا اتمأن، بایمئرادئنگ اؤزی غایدئپدئر. سووونگ باشئنا بارئپ، یاغشئ غانئپ، باشئنئ گؤترسه، کیگه اؤورۆلیپ دوروبرنمیش.

بایمئرات کییک بوُلاندان سوُنگ، حر شاحئنا بیر کؤوشۆنی ایلدیریپ، اجکه جانئنگ یانئنا گلیپدیر. اجکه جان آغلاپ:
- "باللئ، ایچمه دیسم اتمِـدینگ"-دیییپ، دوُغانئنئ ائزئنا تیرکأپ، گیدیبریپدیر. اؤنگلریندن بیر سۆری کییک چئقئپدئر. کییکلر بایمئراتدان غاچماندئرلار، بایمئرات بوُلسا اوُلارا غوُشولئپ گزیبریپدیر. شوُل یرد اولاقان بیر چئنار بارمئش، اۆستۆنه غاناتلئ غوشدان باشغا زات چئقئپ بیلمزمیش. اجکه جان چئنارئنگ یانئنا بارئپ:
- "اگیل، چئنارئم، اگیل!- دیییپدیر. چئنار اگلیپدیر، اجکه جان چئنارئنگ اۆستۆنه چئقئپ، شوُندا یاشاپدئر. کییک بوُلان بایمئرات بوُلسا کأواغئت گلیپ اجکه جانئ گؤرۆپ گیدیأنمیش.
بیر گۆن شوُل یوردئنگ پاتئشاسئ نئنگ اوُغلئ آوا چئقئپدئر. اوُل بیر کـیگی قاوالاپ، شوُل چئنارئنگ اۆستۆندن گلیپدیر. چئنارئنگ دۆیبۆندن آقیان سووئ گؤرۆپ، آتئنئ سووا یاقجاق بوُلاندا، آتئ اۆرکۆپدیر. پادئشانئنگ اوُغلئ سووا باقسا، سووونگ یۆزۆنده بیر آوادان غئزئنگ صووراتئنئ گؤرۆپدیر. پادئشانئنگ اوُغلئ گنگ غالئپ دورقا، یانئنداقئلار اوُل غئزئنگ چئنارئنگ اۆستۆنده دیگینی بیلدیریپدیر. پادئشانئنگ اوُغلئ غئزا باقئپ:
-"آئ، غئز، ائنسمئ سئنگ، جئنسمئ سئنگ؟ گل، دۆش!"- دیییپ، کؤپ یالبارئپدئر. اجکه جان سسینی چئقارماندئر. پاتئشانئنگ اوُغلئ بیلن یانئنداقئ آداملار حر زات اتسِلر-ده، اجکه جانئ آلئپ بیلمأن ائزلارئنا دوُلانئپدئرلار.
پاتئشانئنگ اوُغلئ آتاسئ نئنگ یانئنا بارئپ:
-"ائ، آتا، پئلان چئنارئنگ اۆستۆنده بیر غئز گؤردۆم، شـِیله بیر آوادان، آیدار یالئ دأل. امما شوُنئ آلئپ بیلمدیم"- دیییأر.

پادشاه دررو پیللی، پالتالئ، کرکیلی کؤپ آدامئ اوُغلونئنگ یانئنا غوُشوپ، شوُل چئنارئ یئقماغئ بوروپدئر. بو آداملار بارئپ چئنارئ کسمأگه باشلاپدئرلار. چئنارئنگ یـئقئلماغئنا بیرآز غالاندا گۆن یاشیار. آداملار: "ارتیر کسریس" دیییپ یاتیارلار. ارتیر گؤرسِلر، چئنار آصلا کسیلمدیک یالئ بوُلوپ دورانمئش. آداملار ینه کسمأگه باشلایارلار. آغشاما چنلی غوتارئپ بیلمأندیرلر، گیجه یاتئپ، ارتیر توروپ گؤرسِلر ینه اؤنگکۆسی یالئ بوُلوپ دورانمئش، غایتا چئنار گۆنده ایکی اسسه یوُغنالئپدئر.
بولار ائزلارئنا دوُلانئپ گلیپ، بوُلان زادئ پادشاه آیدیارلار. پادشاه: 
"کیم شوُل غئزئ آلئپ گتیرسه آغرامئنا دنگ آلتئن برجک"- دیییپ جار چکدیریأر.
بیر غاررئ کمپیر گلیپ: 
- پادشاحئم، من بو ایشی باشارارئن، یؤنه مانگا بیر غارا غازان، بیرکی سانئ کیرلأن آق گییم تاپئپ برسنگ شوُل غئزئ آلئپ گتیررین- دیییأر.
پادشاه دررو بو آیدئلان زاتلارئ تاپئپ بریأر. غاررئ کمپیر چئنارئنگ دۆیبۆنه گلیپ، اشیکلری غازانئنگ غاراسئنا سۆیکأپ یووماقچئ بوُلیار. اجکه جان اوُنئ گؤرۆپ:
- ائ، ماما، اشیکلری اؤنگکۆسۆندن حم بتر غارالدیارسئنگ- دیییپدیر.
کمپیر: 
- واح، غئزئم، گؤزۆم گؤرنوُک، گلیپ یووپ برسنه- دیییأر.
بو غاررئ نئنگ بوُلشونا اجکه جانئنگ یۆرِگی آویپ:
- "اگیل، چئنارئم، اگیل"-دیییپدیر. چئنار اگلیپدیر. اجکه جان دۆشۆپ، غاررئ نئنگ اشیکلرینی یوووپ بریپدیر. سوُنگرا کمپیر اجکه جانا:
- "غئزئم، تانگئر یالقاسئن، شوُل صاندئقدا اییر یالئ اوُجوک-بوجوک زات بار، شوُندان غاربانار یالئ آل"- دیییپدیر.

اجکه جان اتمِجک بوُسا-دا، کمپیر غوُیمان، صاندئغئنگ یانئنا گتیریپدیر. اجکه جان صاندئغئ آچئپ زات آلماغا اگلنده، کمپیر دررو صاندئغئنگ غاپئسئنئ یاپئپدئر. اجکه جان نأچه یالبارسا-دا آچماندئر. شوُل واغئت پادشانئنگ اوُغلئ حم گلیپ اجکه جانئ اؤیۆنه آلئپ گیتجک بوُلاندا اجکه جان:
- منگ بیر باللئم بار، اوُل کییک سوونئ ایچیپ، کییک بوُلدئ. اگر اوُنئ حم گتیریپ، آلتئندان آحئر، کۆمۆشدن کؤکـِن نوغتا ادیپ ساقلاسانگ، سنگ بیلن گیدیین- دیییپدیر. پادشانئنگ اوُغلئ راضئ بوُلوپدئر. اجکه جان بیر دپأ چئقئپ، باللئسئنئ چاغئرئپدئر. کییک باللئسئ گلنده اجکه جان بوُلان ایشی آیدئپدئر. کییک حم مونگا راضئ بوُلوپدئر. شوُندان سوُنگ پاتئشانئنگ اوُغلئ اجکه جان بیلن کـِیگی گتیریپدیر. کییگه، آیدئلشئ یالئ، آلتئندان آحئر سالئپ، کۆمۆشدن کؤکن ادیپ غوُیوپدئر. اجکه جانئ بوُلسا، توُی ادیپ، اؤزی آلئپدئر. اجکه جانئنگ یانئنا بیر غئرناق بریپدیر.
آیدان-آی، گۆندن-گۆن گچیپ اجکه جان گؤورِلی بوُلیار. بیر گۆن غئرناق سووئنگ کنارئنا اشیک یووماغا گیدنده، اجکه جان حم گیدیپدیر. غئرناق دریانگ غئراسئنا بیر غازئق قاقئپ، اوُنگا بیر اوزئن یۆپ داقئپ، بیر اووجئنئ بیلینه باغلاپ، سووا گیریأر. اجکه جان اوُنئ گؤرۆپ سووا دۆشِسی گلیپدیر. اجکه جان سووا گیرنده، غئرناق غازئغئ غوُپارئپ غؤیبریپدیر. اجکه جان سووا چۆمۆپ، دریانگ دۆیبۆنه گیدیبریپدیر. غئرناق اجکه جانئنگ اشیکلرینی گـِییپ، اؤز اشیکلرینی بوُلسا غارنئنا دانگئپ، اجکه جانا منگزأپ، اؤیه گلیپدیر. پادشانئنگ اوُغلئ اوُنونگ غئرناقدئغئنئ بیلمأندیر.
غئرناغئنگ کله سی کل اکن. اوُل گیـِجلر "حئرت-حئرت" ادیپ، کله سینی غاشاندا، أری اوُنونگ نأمـِدیأندیگینی سوُراندا:
"آتام اؤیۆندن گتیرن غاوئرغامئ اییأرین"- دیییپدیر.
أری:-"مانگا-دا برسنه" - دیییپدیر.
-"غوتاردئ"- دیییپ، غئرناق آیدئپدئر.
گۆنلرینگ بیرینده کییک ارتیر بیلن بولارئنگ یانئنا گلیپ اوُلارا سر ادیپدیر. کییک:
بو پادشانئنگ اوُغلونئنگ آیاغئ، بو-دا غئرناغئنگ آیاغئ، اجکه جانئنگ آیاغئ یوُق- دیییپدیر.
غئرناق مونئ اشیدئأر. اوُل بیر گۆن اؤزی بیلن: "شو کـِیگی اؤلدۆرتمسم، منگ کیمدیگیمی پادشانئنگ اوُغلونا بیلدیرر" دیییأر. اوُل پادشانئنگ اوُغلونا:
- شو گۆن کییک اتینی اییسیم گلیأر، شو کـِیگی اؤلدۆریپ بر- دییپدیر. پادشانئنگ اوُغلئ:
- "سن بو گۆنه چنلی کییک منینگ دوُغانئم دیییأردینگ، ایندی نأم اۆچین اوُنئ ایجک بوُلیانگ؟"- دیییأر.
اوُندا غئرناق:
- "دوُغانئم بوُلسا-دا ایجک"- دیییپدیر. اوُندان سوُنگ پادشانئنگ اوُغلئ کـِیگی اؤلدۆرمگی بویروپدئر.

کییک پاتئشانئنگ اوُغلونا غاراپ:
- "من بیر سوو ایچیپ گلـِین"- دیییپدیر. پادشانئنگ اوُغلئ "بوُلیار" دیییپدیر. کییک دریانگ بوُیونا بارئپ:
-آلتئن آحئر بوُزولدئ،
کۆمۆش کؤکن اۆزۆلدی،
پادشانئنگ کل غئرناغئنئنگ،
گؤونی مانگا دۆزۆلدی-
دیییپ، آغلاپدئر.
اجکه جان سووا غاچاندان سوُنگ، بیر بالئغئنگ آغزئنا دۆشۆپدیر، بالئق اوُنئ اؤز غارنئندا ساقلاپدئر. اجکه جان شوُل یرده یاشاپدئر، اوُنونگ اکیز چاغاسئ بوُلوپدئر. اجکه جان کـِیک دوغانئ نئنگ سسِینی اشیدیپ:
اؤزۆم بالئق آغزئندا،
ساچئم دریا یۆزۆندا.
بیر یانئمدا حسل جان،
بیر یانئمدا گؤزل جان،
بارسانگ آیتغئنگ بای اوُغلا،
اؤلدۆرمِسین اوُل سنی.
دیییپدیر.

کییک غایدئپ گلیپدیر، امما بوُغازئ دوُلوپ، سؤزۆنی آیدئپ بیلمأندیر. پادشانئنگ اوُغلئ اوُنئ اؤلدۆرجک بوُلاندا، کـییک یـِنده:
- "سوو ایچیپ گلجک"- دیییپدیر. پادشانئنگ اوُغلئ غؤیبریپدیر.
اۆچۆنجی گزک کـییک یـِنه سوو ایچمأگه گیتجک بوُلاندا پادشانئنگ اوُغلئ: 
" شو کیگینگ بیر گۆررۆنگی بار" دیییپ، اوُنونگ ائزئنا دۆشۆپدیر.
کییک دریانئنگ بوُیونا بارئپ: 
آلتئن آحئر بوُزولدئ،
کۆمۆش کؤکن اۆزۆلدی.
پادشانئنگ کل غئرناغنئنگ
گؤونی مانگا دۆزۆلدی-
دیییپ ینه زار-زار آغلایار. اجکه جان حم دوُغانئ نئنگ سِسینی اشیدیپ، شـِیله سِسلنیپدیر:
اؤزۆم بالئق آغزئندا،
ساچئم دریا یۆزۆندا.
بیر یانئمدا حسل جان،
بیر یانئمدا گؤزل جان،
بارسانگ آیتغئنگ بای اوُغلا،
اؤلدۆرمِسین اوُل سنی.

پادشانئنگ اوُغلئ کـِیگینگ زارئنئ حم-ده دریادان چئقان سِسی اشدیپ، بوُلان ایشلرینگ همِه سینه دۆشنۆپدیر.
اوُل غایدئپ گلیپ: 
"شو گۆن حیچ مالئ سووا یاقماغا دریأ ایبرملی دأل" دیییپ جار چکدیریأر. ارتیر آداملار سووسان ماللارئنئ دریا سۆریأر. ماللار دریانئنگ بار سووئنئ ایچیپ غوتاریارلار. گؤرسِلر اجکه جان سووونگ دۆیبۆنده چاغالارئنئ غوجاغئنا آلئپ اوُتئر. کییک بیلن پادشانئنگ اوُغلئ اجکه جانئ چئقارئپ اؤیلرینه گتیریأرلر. پادشانئنگ اوُغلئ غئرناغا:
-"قئرئق غامچئ گرکمی، قئرئک غاتئر" دیییأر. 
غئرناق: "آتام اؤیۆنه گیتمأگه قئرئق غاتئر گرک" دیییأر.

پاتئشانئنگ اوُغلئ غئرناغئ قئرئق غاتئرئنگ غوئروغئنا دانگدئرئپ، قاُووپ غؤیبریأر. اوُل یره سۆیرِنیپ، غانئ یره سپیلیپدیر، غئرناغئنگ غانئ نئنگ دامان یریندن میوه سی بوُلمادئق یئلغئن بیتیپدیر. اجکه جان بیلن پادشانئنگ اوُغلئ بوُلسا ماقصات- مرادلارئنا یتیپ، شادلئق بیلن یاشایارلار.

قایناق:

BÖLÜM: Nağıl,