تورک بالاسی TÜRK BALASI

TÜRK DÜNYASI UŞAQ ƏDƏBİYYATI

Abdulla Şaiq. Vətən

+0 BƏYƏN


Abdulla Şaiq. Vətən

Sən ey gözəl vətənim, 
Yurdum, yuvamsan mənim, 
Səndə xoş ömür sürür 
Sevilənim, sevənim.

 

Sənsən yanan çırağım, 
Yurdum, yuvam, ocağım,
Havam, suyum, torpağm.
Bağım, tarlam, çəmənim.

 

Səni duymaz hər yetən,
Eşqin çıxmaz könüldən. 
Böyük anam sənsən, sən!
Varlığımsan sən mənim.

 

Sənindir çırpan ürək,
Səndən doğar hər dilək,
Nə gözəlsən, nə göyçək
Sən, ey ana Vətənim!




BÖLÜM: Şeir,

خینالی علی

+0 BƏYƏN

 

خینالی علی 

    یوزباشی فاروق جبهه‌یه یئنی گلن عسگرلری گؤزدن گئچیره-گئچیره  اونلارلا دانیشیر هارالیسان کیمی سورغولار سوروشوردو. بیردن ساچی‌نین اورتاسی سارالمیش بیر اوشاق گؤردو.    

   " آدین نه سنین اؤولادیم؟... "  

   "علی... "  

   " هارالیسان؟... "  

   " توقات‌ین زیله‌سیندنم... "  

   " یاخشی اؤولادیم بو باشین حالی نه؟... "  

   " آنام جبهه یه گلیرکن خینا یاخدی کوماندیریم... "  

   " نییه؟... "  

   " بیلمیرم کوماندیریم... "  

   " یاخشی گئده بیلرسن خینالی علی... "  

      او گوندن سونرا هر کس اونا خینالی علی دئیر. هر کس باشینداکی خینایلا لاغ ائدر. قیسا مودتده اورگه یاتان و جسور داورانیش‌لاری ایله بوتون یولداش‌لاری نین سئوگیسینی قازانار. بیر گون عاییله‌سینه مکتوب یازماق ایستر. علی نین اوخوم-یازماسی دا یوخدور؛ یولداشلاریندان کؤمک ایستر. هامی بیرلیکده باشلارلار یازماغا. علی سؤیله‌یر یولداش‌لاری یازار:

 " سئویملی آتا-آنام! اللرینیزدن اؤپورم. من بورادا چوخ یاخشی‌یام مندن نیگران اولمایین... "     

  باجیسینی اؤزوندن کیچیک قارداشینی سوروشار. کندلی‌لرینه، نیگران اولمامالارینی، وار اولدوقجا دوشمنین بیر‌ آددیم بئله ایره‌لی‌‌یه بیلمه‌یه‌جگینی یازدیریر.

غورورلا مکتوبونو بیتیرنده  بیردن عاغلینا بیر شئی گلیر. علی‌‌‌نین آردینجا عسگره گله‌جک بیر قارداشی وار. خوصوصی اولاراق آناسینا یازدیریر:  

  "آنا جانیم! عسگره گلنده باشیما خینا یاخدین، بورادا کوماندیرلریم ، یولداشلاریم همیشه منله ظارافات ائدیب لاغا قویورلار. ساقین قارداشیم احمدین باشینا یاخما اونو دا لاغا قویماسینلار. اللریندن اؤپورم."

   .. آرادان زامان کئچر. اینگیلیس‌لر ساواشی قازانماق اوچون بوتون گوجلری ایله گئلی‌بولویا باسقین ائدرلر. بو جبهه‌نی مودافیعه  ائدن عسگرلر تک-تک شهید اولارلار. بونلارا یاردیمینا گئدن احتیاط قووّه‌لری ده یئترلی دئییل.گئلی‌بولو دوشمنین الینه دوشمک اوزره‌دیر. 

      خینالی علی نین کوماندیری ده اولایی  گؤروب یئرینده دایانا بیلمیردی. بولوگو هله چاتیشمایا حاضیر دئییلدی. اونلار یئنی گلمیشدیلر. کوماندیرلرین بو دوشونجه‌لی حالینی گؤرن و دورومون وخامتینی آنلایان خینالی علی ایله  یولداش‌لاری کوماندیرلرینه یالواریب یاخاراق اورایا گئتمک ایسته دیکلرینی سؤیله‌یرلر. کوماندیرلری اونلاری اؤلومه گؤندردیگینی بیله-بیله چاره سیز گؤندریر. 

     خینالی علی نین بؤلوگوندن کیمسه ساغ قالماز هامیسی شهید اولموشدور. آرادان زامان کئچر. خینالی علی‌نین عاییله‌سینه یازدیغی مکتوبون جاوابی گلیر. کوماندیرلری گؤزلری دولو-دولو مکتوبو آچیب اوخوماغا قرار وئررلر (بو مکتوبون اصلی چاناق‌قالا موزه‌سینده سرگیلنمکده دیر.) آتاسی علی‌یه یازدیریب: " اوغولوم علی نئجه‌سن، یاخشی‌سانمی؟ گؤزلریندن اؤپوب سالام گؤندریرم. اؤکوزو ساتدیق پولون یاریسینی سنه، یاریسینی دا جبهه یه گئده‌جک قارداشینا وئریریک. ایندی اؤکوزون یئرینه تارلانی اؤزوم سورورم. اونسوز دا چوخ یورولمورام .سیزده بیزدن یانا نیگران اولمایین بورادا هر شئی یولوندادیر".

مکتوبو یازان قوهوم کندلی‌لری، کاغیذین سونوندا:"علی!  آنانین دا سنه دئیه‌جک بیز سؤزو وار..."دئیه آرتیریب:   

  - " اوغلوم علی، یازمیسان کی باشیمداکی خینایلا لاغ ائتدیلر، قارداشیما دا یاخما دئمیسن. 

  قارداشینا دا یاخدیردیم. کوماندیر و یولداش‌لارینا سؤیله سنینله لاغ ائتمه سینلر. بیز ده اوچ شئیه خینا یاخارلار: 

  1- گلین گئدن قیزا؛ گئتسین عاییله‌سینه، اوشاق‌لارینا قوربان اولسون دئیه... 

  2- قوربان‌لیق قوچا؛ آللاها قوربان اولسون دئیه... 

  3- عسگره گئدن ایگیده؛ وطنه‌میزه  قوربان اولسون دئیه... 

  گؤزلریندن اؤپورم. آللاهین آمانیندا اولون... "    

  مکتوبو اوخویان علی‌نین کوماندیری  ایله  دیگرلری هیچقیرا -هیچقیرا آغلاشماقدا ایدیلر.

کؤچورن: عباس ائلچین

   



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

ایکی باجی نین ناغیلی

+0 BƏYƏN




Iki bacının hekayəsi çizgi filmi



BÖLÜM: Çizgi Film,

Kitabi Dədə Qorqud. Səkrəyin dastanı

+0 BƏYƏN




Kitabi Dədə Qorqud. Səkrəyin dastanı 

(Azərbaycan , 1990, cizgi filmi, azərbaycan dilində) 




BÖLÜM: Çizgi film,

Duz Çörəyi itirmə oğlum-دوز چؤره‌گی ایتیرمه اوغلوم

+0 BƏYƏN






آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Mahnı, Şeir,

گؤیچک فاطما (چیزگی فیلم)

+0 BƏYƏN



جیزگی فیلم‌: گؤیچک فاطما؛ آذربایجان 1988
Cizgi Film: Göyçək Fatma ,Azərbaycan SSR, 1988



BÖLÜM: Çizgi Film,

Heç vaxt yalan danışma

+0 BƏYƏN


Heç vaxt yalan danışma 

 Eray GÜVƏNC

Qədim zamanlarda insanlar biliyə yiyələnmək üçün çox çalışır, hər cür zəhmətə qatlanırdılar. 

Kiçik yaşlarından savad qazanmaq istəyi ilə el-obadan, ailələrindən ayrılır, illərcə doğmalardan uzaqda, ağır şərtlər altında yaşayırdılar. Seyid Əbdülqadirin yaşı az olsa da, qəlbinə elm öyrənmək eşqi hakim kəsilmişdi. O, arzusuna çatmaq üçün yollar axtarmağa başlamışdı. Nəhayət, özü ilə bacarmayıb anasına dedi:

– Anacan, elm öyrənmək üçün Bağdada getmək istəyirəm:

Anası:

– Övladımdan ayrılmağa könlüm razı deyil, ancaq səni tutduğun yoldan ayırmaq istəmirəm.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Nağıl,

Sərdar Zeynal “Xocalı”

+0 BƏYƏN


Sərdar Zeynal

 “Xocalı”


​Gözləyib, gizləyib zaman sirrini,

Dəyişib dünyanın işi,amalı.

Deyəsən, yetişir qiyamət günü,

Vədəsiz küləklər əsir, Xocalı!


Sərt gəldi fevralın 26 –sı,

Al qana qərq oldu bulaqlarda su,

Qəfildən quruldu bir yurdun yası,

Bir kəsə çatmadı səsim Xocalı!


Od yağdı, el düşdü, küyə, təşvişə,

Nalələr,fəryadlar dirəndi ərşə,

Allah da baxmadı bu haqsız işə,

Titrədik biz əsim –əsim, Xocalı!


Əzəldən əl atıb böhtana, şərə,

Çaqqallar toplaşıb güc gəlir şirə,

Matəmə büründü yurd birdən -birə,

Ötüşdü bir qəmli nəsim, Xocalı!


Nə görüb, nələri çəkməyib başın,

Od tutdu o gecə torpağın, daşın,

Dul qalmış gəlinin gözünün yaşın,

Bəs necə qurudum, kəsim, Xocalı!


Dinmirəm gözümdə gilələnir yaş,

Yadıma düşdükcə o gün, o savaş,

Qız ana itirdi, qardaşı qardaş,

Mən necə kiriyim, susum, Xocalı!


Söyləsəm, bu dərdim dağlardan ağır,

Namərdlər yoluma daş dığırladır,

Dağıldın kəndbəkənd, çadırbaçadır,

Bəs kimdən inciyim, küsüm, Xocalı


Uyuyan kəsləri yuxudan ayılt,

Qəlbimdə alışan həsrəti soyut,

Qayıt, sən yenidən özünə qayıt,

Bu sevinc qoy olsun bəsim, Xocalı!





BÖLÜM: Şeir,

Zəlimxan Yaqub . Xocalım ay Xocalım

+0 BƏYƏN


Zəlimxan Yaqub 

 Xocalım ay Xocalım


Bu dağların qoynunda yaşıl bir kənd varıydı,

Əlvan saray, güllü bağ, gen aynabənd varıydı.

Neçə dodağı şəkər, söhbəti qənd varıydı,

Neçə incəbel gözəl, zülfü kəmənd varıydı.

Yoxdu daha, nağıldı,

İtdi, batdı, dağıldı.

Mənim şirin qafiyəm, mənim üçcə hecalım,

Xocalım, ay Xocalım!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Şeir,

سیچان بی اینن پیس‌پیسا خانیم

+0 BƏYƏN

 سیچان بی اینن پیس‌پیسا خانیم

بیر گون وار‌ ایدی بیر گون یوخویدی. بیر سیچان بی اینن بیر پیس‌پیسا خانیم وار‌ ایدی.

سیچان بی اینن پیس‌پیسا خانیم توی ائلرلر !
بیر گون پیس‌پیسا سیچانا دییَر : قندیمیز یوخدی (یوخدور) گئت قت (قند) تاپ گتیر.
سیچان گئدر خان ائوینه  قند گتیره .
سیچان گئدننن (گئدندن) سورا پیس‌پیسا دا چیخار ائشیگه، گئده گئده بیردن توشر دوه آیاغی چوکقورو درین گؤله. هرنه ائلر چیخانماز .

گؤرَر بیر آتلی گئچیر، چاغیرار:

إی گلن آتلی! إی گئدن آتلی !
خان ائوینـه گئدرسن،

پنیر چؤرح(چؤرک) یییَرسن
سیچان بَیه دییَرسن :

پیس خانیم پیستا خانیم توشوپ دوه آیاغی درین گؤله !



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Nağıl,

Tahir və Zöhrə dastanı

+0 BƏYƏN

Tahir və Zöhrə dastanı


Ustad belə rəvayət edir ki, Qaraman şəhərində iki qardaş var idi. Böyüyünün adı Hatəm Soltan, kiçiyinin adı Əhməd vəzir idi. Hatəm Soltan Qaraman şəhərinin padşahı, Əhməd onun vəziri idi. Mal-dövlətləri bihədd, cah-calalları bihesab idi. Ancaq heç birinin züryəti yox idi ki, öləndə yerlərində qalsın. Əhməd vəzir adil, rəiyyətpərvər idi. Amma Hatəm Soltan zalım, xunxarın biri idi. Əhməd vəzir fəqirə, füqəraya həmişə əl tutardı. Ancaq övladı olmadığından həmişə bikef, qəmgin olardı. Günlərin bir günündə Əhməd vəzir yenə də oturub övlad dərdi çəkirdi, bu zaman nurani dərviş daxil olub, salam verdi. Əhməd vəzir salamın cavabını rədd edəndən sonra, qalxıb dərvişin kəşkülünü aldı, içinə bir çəngə əşrəfi qoyub, dərvişə qaytardı. Dərviş qoltuğundan bir alma çıxardıb, Əhməd vəzirə dedi

- Al, muradın hasil olar, - deyib çıxıb getdi.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Dəstan,

İstəsəniz inanın, istəməsəniz də inanın

+0 BƏYƏN



İstəsəniz inanın, istəməsəniz də inanın

Müəllif: Gülzar İbrahimova

Bir gün Gülzar nənə uşaqları yığdı başına, başladı onlara cavanlığından danışmağa. Qoca nənə duzlu, məzəli söhbətinə belə başladı:

- Balalarım, sizə keçmişdə olmuşlardan bir sirr açacağam, məəttəl qalacaqsınız. Onda jurnalımızın doğrudan da sehrli olduğuna inanacaqsınız!

Amma bəri başdan deyirəm, istəyirsiniz inanın, istəyirsiniz inanmayın. Öz işinizdir!

- Danış Gülzar nənə, inanarıq!

- Jurnal təzə-təzə çıxmağa başlayırdı. Hər dəfə jurnal mətbəəyə çapa gedəndə bir dənəsini tez hazırlayıb verirdilər bizə. Biz də onu diqqətlə, başdan-ayağa oxuyandan sonra, kütləvi çapına icazə verirdik. Bu dəfə də belə oldu. İşin axırına yaxın, elə işdən çıxıb evə getmək istəyirdim, mətbəədən mənə jurnal göndərdilər. Fikirləşdim ki, işdə ona baxsam, gərək gecəyə qədər qalım redaksiyada. Ona görə də qoydum stolun üstünə ki, işıqları, çayniki söndürüm, çıxım. Çıxanda jurnalı da götürmək istədim, gördüm jurnal yoxdu. Məəttəl qaldım. Otaqda məndən savayı heç kəs yox idi. İndicə əlimlə qoyduğum bir şey necə yox ola bilər?!



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Hekayə,

آذربایجان خالق اویونلاری

+0 BƏYƏN





BÖLÜM: Xalq oyunları,

Kəndli və ilan

+0 BƏYƏN




Kəndli və ilan



Mikayıl Müşfiq

Qaranlıq örtülərin 
İçində dərin-dərin 
Uyuyan yorğun gecə 
Xoruzlar ötüşüncə, 
Diksinərək oyandı, 
Yandı dan yeri, yandı. 
Ulduzlar axdı keçdi, 
Həsrətlə baxdı keçdi. 
Kirəmidləri bayquş 
Qanadından qoyulmuş 
Daxmalar üzə çıxdı, 
Yollar gündüzə çıxdı. 
Ağaclar sərin-sərin 
Əsən xəfif yellərin 
Titrədi nəfəsiylə. 
Quşların nəğməsiylə 
Ətirlədi hər yeri 
Sabahın çiçəkləri. 
Kənddə ucaldı səslər; 
Qalxdı, alçaldı səslər. 
Həyat bir qanad çaldı, 
Kəndi səs-səmir aldı, 
Qalxdı çoban ayağa, 
Sürünü yaydı dağa; 
Çaldı bir incə bəstə. 
Kəndlilər dəstə-dəstə 
Kənddən uzaqlaşdılar; 
Əkinə yaqlaşdılar. 



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Şeir,

تولکو حجّه گئدیر

+0 BƏYƏN

تولکو حجّه گئدیر

عبداله شایق

 1

تولکو قوجالمیش ایدی،
شیکاردان قالمیش ایدی
.
اوو کئچمیردی الینه،
ات دَیمیردی دیلینه
.
هفته‌لرله قالیب آج،
دولانیردی یالاواج
.
اووا باتمیردی دیشینه،
یامان کئچیردی ایشی
گونو اولموشدو قارا،
دوشوندو، تاپدی چارا
:
تسبئح آلدی الینه،
شال باغلادی بئلینه،
آیاقلاریندا چاریق،
باشیندا تیرمه ساریق،
چیینینده آتلاز عبا،
الینده زوربا عصا
.
آغلاییردی، گئدیردی،
چؤللری سئیر ائدیردی؛
اولموشدو مؤمین بنده
چاتدی بؤیوک بیر کنده
.



آردینی اوخو/Ardını oxu

BÖLÜM: Şeir,