قیرقیز*

ساغان خاقانین قیزی،

اوتوز دوققوز قیزیلا.

سیره چیخیر گزمه یه،

آچیق سما یازیلا.

قیزلار گونش شوعاسی،

پاریلدایان گولونده .

کوپوگونه ال وورور،

بویلانیرلار گلنده.

دوققوز آیدان  سونرادا،

قیرخ قیز بیردن دوغولور.

اوشاق گتیرمکدنده ،

آنالار چوخ یورولور.

کوپه‌گیرن قاری‌نین نصیحتلری 
مؤلیف: گولزار ایبراهیمووا 

نوه‌سی ننه‌گول کوپه‌گیرن قارییا دئییر: 
- ننه، صینیف یولداشلاریمین هامیسی اؤزونه صنعت سئچیب، بیلمیرم من هانسی پئشه‌یه یییه‌له‌نیم کی، گله‌جکده اذییتسیز چوخلو پولوم اولسون. قالمیشام فیکیرلشه-فیکیرلشه. کؤمک ائل، نئیله‌ییم؟ 
- هه، ننه‌ن سنه قوربان اولماسین، حیاتی‌نین چتین دؤورونده‌سن. اؤزونه ائله پئشه سئچمه‌لیسن کی، هم حیاتین گؤزل کئچسین، هم وارین-دؤولتین چوخ اولسون، هم ده هئچ بیر ایش گؤرمه‌یه‌سن، قارشیندا ایشله‌سینلر، سن ده تاماشا ائله‌یه‌سن. هامی سندن قورخسون، سنه هدیه‌لر وئرسینلر، خوش سؤزلر دئسینلر. بئله ایشلر چوخدور. من سادالاییم، سن سئچ!

 سیراق*

 یازار:م-ع-ب-(گرگرلی آراز)

ایسته دی کی دارا شاه*،

ساقلارا حمله ائدسین.

اونلاری یئر اوزوندن،

مالین  جانلارین دیدسین.

ساقلاردا*بیرله شنده،

ساکس فور*اود شمشیریله.

سیماری *اوخ آتانلار،

اوآمیریس*لشکریله.

گلدیلر ییغیشدیلار،

بیرلیگی یاراتسینلار.

قارانلیقی گوی لردن،

اوزاق یئره آتسینلار.

سیراق آدلی مهترده،

یاخینلاشیب سویله دی:

دارا اوردون قیرماقا 

منیم نقشه م بئیله دی.

آمما ایه ر من گئدسه م،

ائولادلاریم آلاجاق.

اوغول، نوه، نتیجه م،

یاشایشدا قالاجاق.

حوکمودار قبول ائتدی،

آلدی سیراق پیجاقی.

قولاقلارین کسدی او ،

بورونداکی اوجاقی.

سونرا اودولا باسدی

جسمینه او یارالار.

آغ سینه ده بیلگده،

سوموگه جن آرالار.

  بابکین آندی

میکاییل ریضاقولوزاده

      آنا-بالا بوخاری قاباغیندا اوز-اوزه اوتورموشدولار. آنا حسرتلی و مئهریبان باخیشلارینی اوغلونون اوزوندن آییرمیردی. ائله بیل کی، یئنه اوندان آیریلاجاغیندان، بو قاراشین اوزه، بو چاتما قاشلارا، بو آلا گؤزلره حسرت قالاجاغیندان قورخوردو. نئجه ده قورخمایایدی. ایندی 7-8 ایل ایدی کی، بالاسینی دویونجا گؤرمه‌‌میشدی. او، ساربانا نؤکرچیلیگه وئریلنده 9-10 یاشیندا بیر اوشاق ایدی. ایندی 17-18 یاشلی بیر ایگید اولموشدور. کاروانلا بیرگه شهرلری، اؤلکه‌‌لری قاریش-قاریش گزمیش، قیشین شاختاسیندان، یایین قیزماریندان اوزونون دریسی برکیییب سرتلشمیشدی. اونون جاوان اوزونده کیشیلره مخصوص قالین جیزگیلر عمله گلمیشدی. او، ایندی یئکه بیر کیشییه بنزه‌ییردیسه ده، آناسی‌نین نظرینده یئنه بالاجا، مئهریبان، دجل بابک ایدی.

یالانچی پهلوانین ناغیلی

گولزار ایبراهیمووا 

     بیری وار ایدی، بیری یوخ ایدی، شامیل آدلی گومبول بیر اوغلان وار ایدی. شامیلین آتا-آناسی بوتون گونو ساحه‌ده ایشله‌یر، او ایسه ننه‌سی ایله قالاردی. ننه‌سی ده اونو چوخ ایسته‌دیگیندن بوتون گونو یئدیردردی. اوشاغین آغزی بئکار دایانماز، بوتون گونو ایشله‌یردی. اون دؤرد یاشی اولماغینا باخمایاراق، شامیل ائله کؤکلمیشدی کی، قاپیدان یانا چئوریلیب کئچیردی. 

پادشاهین کیچیک اوغلو
ائشیدیب یازان: علیرضا ذیحق

بیر گون وارایدی،بیر گون یوخ ایدی،آللهدان سئوای هئچ کس یوخ ایدی. گونلرین بیر گونونده بیر پادشاه وار ایدی کی اونون اوچ اوغلو وار ایدی.بیر گون ایسته‌ییر اونلارین اوچونوده ائولندیرسین. کیملری اونلارا آلماق ایچون فیکره دوشور. بونا گوره‌ده وزیر- وکیلی خبر ائله‌ییب اونلاری ییغیر باشینا.‌هامیلیق‌لا بو نتیجه‌یه یـئتیریرلرکی شهرین قیزلارینی بیر یـئره یـیغیب اوغلانلارین أللرینه بیر تیرکمان وئرسین‌لر. هر اوغلان بیر اوخ آتیب و اوخ هرهانسی قیزین آیاقی اؤنونده دایاندی او قیز اونون اولسون. اول‌ده بؤیوک اوغلان بیر اوخ آتدی و بئله‌لیکله وزیرین قیزی اونون اولدی. وسط اوغلان‌دا وکیلین قیزین بلله‌ییب اوخونو آتـیر. قالیر کیچیک اوغلان. کیچیک اوغلان‌کی اوخونو آتـیر ده‌ییر بیر قره‌داشا.‌هامی‌ناراحات اولورلار.
نئچه گون کئچیر و اوغلان اوز طالعینی دوشونه‌رکن قره‌داشا یاخینلاشیر. قره‌داشی یئریندن دبه‌رتمک ایسته‌ینده، گؤرور اونون آلتـیندا بیر قویـو ‌وار. بو ایشده بیر سیرّ آنلاییب قویـونون تکینه یـئنیر. آیاقـینی یـئره قویـوب قویماز، قویـونون دیبینده بیر قاپی گؤرور. قاپینی آچار‌کن اوزونه بیر باغ آچیلیر. باغا گیره‌رکن اوره‌گه یاتان سئویلی بیر سس، اونو اؤزونه ساری چکیر. سسه‌کی یاخین‌لاشیر بیر قیز گؤرور. بیر قیز کی گؤزه‌للیکده، اونون تایی ـ برابری یوخ ایدی. نئچه‌گون بیر یـئرده اولورسالاردا او قدر خوش کئچیرکی گونلرین سایی ـ حسابی اللریندن چیخیر. آنجاق بیر گون قیز اوغلانا دئـییرکی: «قصره قاییدیب آتانلا بو واقعه‌دن سؤز آچدیقدان سونرا، اونو و بوتون قوشونونی قوناق اولماق ایچون بو باغا گتیررسن.»