+0 BƏYƏN
+0 BƏYƏN
Xuca Nasretdin mäzäkläre
Berençe bülek
XANNIÑ YaVIZLIĞINA CAVAP
Bervaqıt yavız xan salım cıyuçısınıñ eşen tikşerergä kereşkän. Anıñ xalıqtan salımnı az cıywın, kenägägä döres yazıp barmavın belgäç, xan bik yaman qotırınğan häm salım cıyuçısın isäp-xisap kenägälären aşap beterergä mäcbür itkän. Üzen törmägä yaptırğan. Şunnan son, xan salım cıyuçı itep Xuca Nasretdinnı bilgelägän.
Ber qadär vaqıt ütkäç, xan Xucanı da çaqırtqan häm "isäp-xisap kenägälären dä alıp kilsen", - dip ämer birgän. Xucanıñ, isäp-xisap eşlären kenägägä yazmıyça, yuqa ğına itep kölgä kümep peşergän töçe ikmäkkä yazğanın kürgäç, xannıñ, bik açwı kilgän:
- Sin närsägä yazğansıñ! Bezneñ, ildä käğaz’ yukmıni? - dip qıçqırğan.
- Dan bulsın xanğa, min sineñ açulanaçağıñnı häm miña da kenägälär aşataçağıñnı aldan uq belep tordım. Vöxetsezlekkä qarşı, min sineñ elekke salım cıyuçıñ kebek kenägälär aşıy almıym. Şunıñ öçen tiyeşle çaranı aldan uq kürep kildem, - digän Xuca.
+0 BƏYƏN
Erte, erte, erte eken,
Eshki júni bórte eken.
Qyrǵaýyly qyzyl eken.
Quıryq júni uzyn eken.
Qyrǵaýyly qyrqyldap,
Jaltyr muzǵa syrtyldap,
Alshaıa kelip qonypty,
SHaty aırylyp qalypty.
Qısaıa jatyp qyrǵaýyl
Sonda muzdan surapty:
- Muz, muz, sen neden kúshti boldyń?
- Men kúshti bolsam, baýyrymdy jańbyrǵa testirmes edim.
+0 BƏYƏN
Ertede patshanyń eki qyzy bolypty. Patsha eki qyzyn da jaqsy kórip, qolynan kelgenshe olardy eshteńedenqaqpaı, qalaǵandaryn jasap, aıtqandaryn eki etpeýge tyrysady eken. Degenmende, eki qyz óse kele minezderi ózgere bastapty. Bir kúni bilimdi bir adam patshaǵa qonaqqa kelipti. Patshanyń qaıǵyly túrin kórip, sebebin surapty. Patsha: «E-e-e… surama, kúlmeıtin bir qyzym bar, dertin eshkim bilmeıdi»-deıdi. «Patsham, ruqsat etseń, saraıyńyzǵa qonaq bolaıyn. Múmkin qyzyńyzdyń qaıǵysynyń sebebin tabarmyn», — deıdi jolaýshy.Patsha qýana ruqsat etipti.
+0 BƏYƏN
بارماق اویونو - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی (بایرام قاباغی) گونلرده اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیریدیر.
بو اویون بعضی بؤلگه‌لرده "ساناما" ،"بارماق سانادی"، بعضی بؤلگه‌لرده ایسه "ایینه-ایینه" آدلاندیریلسادا اساساً "بارماق اویونو" آدلاندیریلیر.
+0 BƏYƏN
Aqıllı bódene
Toǵaylar patshası Arıslan, bir kúni aldına Ayıwdı shaqırıp alıptı.
— Usı qaraǵan toǵaylardıń birine tórelik etesiz, — depti oǵan.
— Ápiw etesiz, men tóre bola almayman, — depti Ayıw.
— Nege?
— Sebepleri bar.
— Aytıń sebeplerin!
— Taqallusin soramasańız aytayın, — depti Ayıw basın iyip. Arıslan patshalıq taxtınıń dógereginde arman-berman júripti de:
— Meyli, aytıń — depti qáhár menen.
— Tóre bola almaslıǵımnıń birinshi sebebi, hayalımnıń peyli-ıqpalı buǵan sáykes kelmeydi.
— Bolǵanı ma?
— Yaq. Ekinshi sebebi — toǵayımızdıń qáwli-qaǵıydaların húrmet qılaman.
— Xosh?
— Úshinshi sebebi — meniń úrim-putaqlarım kóp.
— Taǵı qanday sebeplerińiz bar?
— Eń keyingi sebebim, — den sawlıǵım jaqsı.
+0 BƏYƏN
Çigit satýan gyzjagaz
Ýowşan Annagurban
Men o gyzjagazy aýazly gyş günleriniň birinde, Aşgabadyň "Parahat" mikroraýonynyň başlanýan ýerindäki jaryň üstünden geçýän köpriniň ýanynda gördüm. Şondanam ol meniň gözümde galdy...
Ir ertirdi. Adamlar işe howlugyşyp barýardylar. Gyzjagaz bolsa, öňüne çaga oturgyçjygyny alyp, köpriniň ýanynda dik durdy. Ýöne duranokdy, çigit satyp durdy. Çepiksije, garajürjenje, alty-ýedi ýaşlaryndaky gyz çaga, ir ertir ýyly düşekde myrlap ýatmaga ýa-da kitaplaryny goltuklap mekdebe gitmäge derek, gyşyň aňzagynda, köpriniň üstüne çykyp çigit satýardy.
Köpriniň hem asfalt ýoluň üstünden taýyp gelýän sowuk ýel gyzjagazyň egnindäki dermantin keltekçedir çit köýnekden göni geçip, arryjak petekäni bir zarbada elesledip alyp, inçejik aýajyklaryny dagam doňara getiren borly, ol duran ýerinde, burny soýuk-sypjyryk köwüşjiginiň bir ökjesine, birem daraklygyna agram berip, özem bilmän çalaja bökjekleýärdi. Başyndaky ýaglyjagam gyşaryp, ony bolşundanam horaşaja, ejiz görkezýärdi.
+0 BƏYƏN
Altın alma
(Nemets xalıq äkiäte)
Yäşägän, ti ber batşa. Ul bötä batşalıqqa: “Kem dä kem iñ źur uyźırma uylap taba, şul saf altın almağa eyä bula”,— tiyep iğlan itkän. Törlö keşelär kilep, törlösä uyźırmalar höyläp qarağan, ämmä batşa başın ğına helkkän dä:
— Bılar bik häybät, ämmä läkin döröś bulıp sığıwı la ixtimal, — tigän.
— Ber vaqıt uğa qulına bäläkäy genä miskä totqan yäş yeget kilgän.
Ul batşağa:
— O, böyök batşa, min altın täñkälär artınan kildem,— tip äytkän.
— Nindäy altın täñkälär?— tip aptırağan batşa.
— Heź ütkän aźnala minän burısqa alğan altın täñkälär artınan!
— Ämmä min hinän ber nindäy źä altın täñkälär almanım. Bıl uyźırma!
— Ägär źä bıl uyźırma ikän, miñä altın almanı biregeź!
— Batşa şunda uq añına kilgän:
— Tuqta, tuqta! Min iślänem!
— Yaqşı, batşam! Ulayha miñä miskä menän altın täñkälär biregeź!
— Batşa üźen xäylälägändären añlağan, ä yeget altın almanı alğan.
Miñlegöl TAYSİNA tärjemähe
Rässam Salawat ĞİLÄZeTDİNOV
Qaynaq: AkBuzat
+0 BƏYƏN
یاز فصلی‌نین گلیشی ایله علاقه‌دار اوشاقلارین، جاوانلارین حیاتیندا یئنی بیر گون باشلاییر – "بنؤوشه گونو". اوز توتورلار بنؤوشه عطیرلی داغ اتکلرینه، دره‌لره، گونئی یاماجلارینا، بولاقلارین یان-یؤره‌سینه، مین بیر هوسله گول-چیچک توپلاییرلار. قیز-گلینلر تئللری‌نین اوجلارینا بنؤوشه دوزر، یاخالارینا بنؤوشه تاخار، ساچلارینا مین بیر رنگلی، مین بیر عطیرلی چیچکلردن چلنگ هؤرورلر. بنؤوشه‌دن دسته توتوب "یاز نوباری"دیر، – دئیه آنا و باجیلارینا، قوهوم-قونشویا پایلایار، نیشانلی قیزلاری سئویندیرر، شنلیک ائدر، ماهنی اوخویارلار:
بوینو بوکوک بنؤوشه‌م،
کؤنلو سؤکوک بنؤوشه‌م.
قار اوستوندن بویلانان،
آ دردلره هایلانان،
یاز عطیرلی بنؤوشه‌م!
یاز عطیرلی بنؤوشه‌م!
+0 BƏYƏN
+0 BƏYƏN
+0 BƏYƏN
آرتیرما
آرتیرما - آذربایجاندا ان چوخ یازقاباغی، نوروز بایرامی گونلرینده، ائلجه ده دیگر واختلاردا، اساساً اوشاق و گنجلر آراسیندا، گئنیش شکیلده اوینانیلان قدیم اویونلاریندان بیری.
اویونون قایدالاری
اوشاقلار ایکی دسته‌یه آیریلیرلار. پوشک آتیرلار. پوشک هانسی دسته‌یه دوشرسه، او دسته آشاغی اَییلیر. او بیری اوشاقلار بیر-بیر اونلارین اوستوندن آتیلیر، آخیرا چاتان اوشاق یئره اَییلیر. بو مینواللا سیرا اوّلدن آرتیر، آخیردان آزالیر. اوشاقلارین هر دسته‌سینده اون اوشاق اولارسا، اونو دا آشاغی اَییلیر. ایکینجی دسته‌نین عوضولری بیر-بیر اونلارین اوستوندن هوپپانیب بیرینجی دسته‌نین سیراسیندا آشاغی اَییلیرلر. هامی آتیلیب قورتاراندان سونرا آشاغی‌یا اَییلمیش یئنی بیر دسته یارانیر. بیرینجی دسته‌نین اوشاقلاری بیر-بیر آیاغا قالخیب آشاغی اَییلن اوشاقلارین اوستوندن هوپپانیرلار. بو مینواللا اویون اوشاقلار یورولاناجان داوام ائدیر.
قایناق
+0 BƏYƏN
Aq büre
(tatar xalıq äkiäte)
Borınğı zamanda bar ide ber patşa. Anıñ dürt ulı bar ide. Ber zaman patşa, xatını belän ikäw, yaxşı atlar, yaxşı arbalar cigep, yalan-yapan saxrağa çıqtılar. Saxrada yatqan vaqıtlarında, tönneñ ber mizgellärendä, bolarnıñ çatırların bik qatı cil isep kütärep taşladı. Şul uq vaqıt havadan ber diw patşası päyda bulıp, monıñ quyınındağı xatının kütärep alıp kitte. Şul säğat’ patşa uyanıp, quyınındağı xatınınıñ yuklığın belep, tiz genä quçerın uyatıp, ikäwläp ezlärgä kittelär. Bolar şul tönne ezläp, xatınnı taba almıyça, tañ atqaç üzeneñ şähärenä qayttılar. Patşa at citkän cirgä at cibärep, xat citkän cirgä xat cibärep, törle yakqa ezläwçelär cibärep xatınnı ezlärgä totındı.
